Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΦΙΛΗ ΜΟΥ

     Πριν από ένα περίπου μήνα διάβασα το  μυθιστόρημα "Η Υπέροχη Φίλη Μου" (εκδόσεις Πατάκη), το οποίο αποτελεί το πρώτο μέρος της τετραλογίας της Νάπολης από τη συγγραφέα που είναι γνωστή με το ψευδώνυμο Έλενα Φερράντε. Είναι γεγονός ότι το ξεκίνησα κάπως απρόθυμα, επειδή είχα ακούσει πάρα μα πάρα πολλά γι' αυτό, πράγμα που συνήθως με κάνει καχύποπτη, κι ακόμα επειδή με απωθούσε το κιτς εξώφυλλο που θύμιζε γυναικεία παραλογοτεχνία. Ωστόσο, το συνιστούσαν άνθρωποι (και sites) που εμπιστεύομαι, οπότε είπα να δώσω μια ευκαιρία. Και φυσικά δεν το μετάνιωσα -τι βιβλίο!
     Η ιστορία επικεντρώνεται στη φιλία δύο κοριτσιών, της Έλενας και της Λίλας, που μεγαλώνουν σε μια φτωχογειτονιά της Νάπολης τη δεκαετία του πενήντα. Οι πληγές του πολέμου, η παντοκρατορία της μαφίας και τα πολιτικά πάθη αναφέρονται υπαινικτικά, μας επιτρέπουν όμως να εντοπίσουμε τις αιτίες που συνθέτουν το βίαιο, μίζερο σκηνικό της ζωής των κοριτσιών, από το οποίο προσπαθούν με όλη τους τη δύναμη να ξεφύγουν. Η Έλενα, που έχει και το ρόλο της αφηγήτριας, προσπαθεί μέσα από τα γράμματα να σπάσει τα δεσμά της τάξης της (το όνειρο αυτό δεν είχε ακόμα ξεφτίσει κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες), βιώνοντας παράλληλα την ενοχή ότι προδίδει τον κόσμο μέσα στον οποίο μεγάλωσε. Αντίθετα, η Λίλα δεν μπορεί να ξεφύγει από τα όρια του περιβάλλοντός της, οπότε προσπαθεί να εξασφαλίσει τον εαυτό της με το μόνο μέσο που της επιτρέπεται, το γάμο. Σ' όλη αυτή την προσπάθεια των κοριτσιών να βρουν τη θέση τους μέσα στον κόσμο, παίρνοντας δύναμη και θάρρος η μια από την άλλη, φανερώνεται η περιπλοκότητα και το μεγαλείο της γυναικείας φιλίας. Μέσα από την ιστορία της Έλενας και της Λίλας, η Φερράντε κατορθώνει ν' αποτυπώσει την ωμή δύναμη της ζωής και τη βίαιη απόγνωση της εργατικής τάξης, που προσπαθεί σπασμωδικά ν' αντιδράσει στην προκαθορισμένη μοίρα της. χωρίς να καταφεύγει σε κανενός τύπου μυθοποίηση, πράγμα που εδώ στην Ελλάδα ο μόνος που, κατά τη γνώμη μου, το κατάφερε με παρόμοιο τρόπο δεν ήταν συγγραφέας αλλά σκηνοθέτης -ο Δαμιανός με τη Ευδοκία του.
     Εν τούτοις, το μεγαλύτερο επίτευγμα της Φερράντε είναι η απόδοση των κοινωνικών εντάσεων και των αντιφάσεων των ηρώων με μία γλώσσα μοναδική, ζωντανή και αφτιασίδωτη. Η ίδια η Φερράντε, δια στόματος Έλενας, περιγράφει με ακρίβεια το γράψιμό της: "Είχα την αίσθηση -για να το πω με σημερινούς όρους- πως όχι μόνο ήξερε να λέει τα πράγματα με το όνομά τους, αλλά είχε αναπτύξει εκείνο το χάρισμα που ήδη γνώριζα απ' όταν ήταν παιδί: μόνο που τώρα το έκανε ακόμη καλύτερα, έπαιρνε τα γεγονότα και με τελείως φυσικό τρόπο, τα διατύπωνε φορτισμένα με ένταση· ενίσχυε την πραγματικότητα αποδίδοντάς τη με λέξεις που τις μπόλιαζε με ενέργεια".
     Περιμένω με ανυπομονησία να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά και τα υπόλοιπα βιβλία της τετραλογίας.

(πηγή: time.com)