ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΓΑΠΗΤΟΥ

     Το ποίημα της προηγούμενης ανάρτησης  γράφτηκε από τον Παύλο Σιλεντιάριο, ο οποίος έζησε στην αυλή του αυτοκράτορα  Ιουστινιανού. Το όνομα Σιλεντιάριος αναφέρεται στο ομώνυμο αξίωμα, το οποίο μάλιστα ερχόταν μετά τους στρατηγούς σε σειρά ιεραρχίας και ο κάτοχός του έπρεπε να φροντίζει για την τήρηση σιγής γύρω από τον αυτοκράτορα.  

     Ομολογώ ότι δε γνώριζα ότι υπήρχε τέτοιο αξίωμα στο Βυζάντιο και μάλιστα ότι τοποθετούνταν τόσο ψηλά στην ιεραρχία. Οι γνώσεις μου για το Βυζάντιο περιορίζονται στα ονόματα και τις  κατακτήσεις των αυτοκρατόρων, στις  ημερομηνίες των σημαντικών μαχών  και σε κάποια στοιχεία των αρχιτεκτονικών ρυθμών των εκκλησιών. Λίγο πολύ, αυτά μαθαίνουμε για κάθε περίοδο της ελληνικής ιστορίας: ηγεμόνες, μάχες, πολιτική οργάνωση και κάποια στοιχεία της τέχνης της εποχής. Κι αν τα μαθαίνουμε κι αυτά. Ποια ήταν όμως η καθημερινότητα των ανθρώπων σε περασμένες εποχές; Πώς ντύνονταν, τι έτρωγαν, πώς περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους; Ποτέ δε μαθαίνουμε τέτοιου είδους πληροφορίες, παρ’ όλο που κάτι τέτοιο θα έκανε την Ιστορία πιο ενδιαφέρουσα και πιο οικεία, μιας και θα συνειδητοποιούσαμε ότι όλες αυτές οι ιστορικές προσωπικότητες δεν ήταν εξ αρχής προτομές και αγάλματα αλλά άνθρωποι σαν εμάς.

     Τέτοιου είδους πληροφορίες μπορούμε ν’ αντλήσουμε, μεταξύ άλλων πηγών, από  τα τρία αστυνομικά μυθιστορήματα του Παναγιώτη Αγαπητού, καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου: «Το Εβένινο Λαούτο», «Ο Χάλκινος Οφθαλμός» και «Μέδουσα Από Σμάλτο», από τις εκδόσεις Άγρα.  Σε καμία περίπτωση βέβαια τα βιβλία αυτά δε λειτουργούν ως σχολικά εγχειρίδια. Ίσα ίσα, πρόκειται για εξαιρετικά δείγματα του είδους των αστυνομικών μυθιστορημάτων.  Εδώ, η πλοκή κρατά τον αναγνώστη σε αγωνία μέχρι την τελευταία σελίδα και οι χαρακτήρες, ακόμα και οι δευτερεύοντες,  σκιαγραφούνται σε βάθος, πράγμα που δε συμβαίνει σε άλλα μυθιστορήματα του είδους.

      Εκτός απ’ αυτά όμως, μέσα από τα τρία μυθιστορήματα ζωντανεύει μπροστά μας το Βυζάντιο του ένατου αιώνα, όταν αυτοκράτορας ήταν ο εικονομάχος Θεόφιλος. Ο ήρωας  είναι ο πρωτοσπαθάριος Λέοντας, στενός συνεργάτης του Θεόφιλου που του εμπιστεύεται διπλωματικές αποστολές σε διάφορα σημεία της αυτοκρατορίας, όπου ο Λέοντας κάθε φορά έρχεται αντιμέτωπος με ένα σκοτεινό έγκλημα και καλείται να το εξιχνιάσει. Καθώς λοιπόν παρακολουθούμε την πορεία των ερευνών του, μαθαίνουμε ένα σωρό εντυπωσιακά πράγματα: ότι οι Βυζαντινοί αποκαλούνταν Ρωμαίοι και ουδέποτε Βυζαντινοί, ότι τους άρεσαν οι γλυκόξινες γεύσεις, ότι αγαπούσαν πολύ τα έντονα χρώματα στο ντύσιμο, καθώς και τα εντυπωσιακά κοσμήματα, είτε ήταν άντρες είτε γυναίκες  και ότι παντρεύονταν περίπου στην ηλικία των 15 ετών, ανεξαρτήτως φύλου! Διαπιστώνουμε ακόμη πράγματα για τα οποία έχουμε μια ιδέα, αλλά δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως: τη γόνιμη σύγκρουση με τον αραβικό κόσμο, τον κεντρικό ρόλο της ορθοδοξίας στην καθημερινή ζωή των πολιτών και την πανσπερμία των λαών που αποτελούσαν την αυτοκρατορία. Όλες αυτές οι πληροφορίες όμως, δεν παρέχονται μ’  ένα στεγνό, βαρετό τρόπο αλλά μέσα από καλογραμμένες ιστορίες που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον μας ως το τέλος, σε σημείο μάλιστα που όταν φτάνει στην τελευταία σελίδα, ο αναγνώστης εύχεται να υπήρχε κι άλλο! Και θα υπάρξει κι άλλο, σύμφωνα με τον ίδιο τον συγγραφέα,  που έχει δηλώσει ότι οι ιστορίες του πρωτοσπαθάριου Λέοντα θα φτάσουν τον αριθμό πέντε. Μα πότε θα εκδοθεί το επόμενο;; Γιατί αργεί;;