ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΔΩΡΑ: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

     Τα βιβλία που προορίζονται για δώρο είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση: Δεν αρκεί να είναι ένα καλό βιβλίο ή ακόμα και ένα αριστούργημα. Ίσα ίσα, μια τέτοια επιλογή μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική. Φαντάσου δηλαδή να σου κάνει κάποιος δώρο τον «Οδυσσέα» του Τζόυς. Θα χαρείς, θα βάλεις στόχο κάποια στιγμή να το διαβάσεις, αλλά αυτή η στιγμή πάντα θα απομακρύνεται, γιατί κάθε φορά που θα αντικρίζεις τον τεράστιο όγκο, θα αποθαρρύνεσαι και τελικά θα περιορίσεις την αξία του βιβλίου στο να πουλάς μούρη στους επισκέπτες…Ας αφήσουμε λοιπόν τα πολύ σπουδαία βιβλία. Ας πάρουμε άλλη περίπτωση: ένα βιβλίο σαν το «Εαν αυτό είναι ο άνθρωπος» του Πρίμο Λέβι. Σημαντικό βιβλίο αλλά όχι τόσο γνωστό και με ευσύνοπτο μέγεθος ΑΛΛΑ με θέμα το Ολοκαύτωμα ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ γραμμένο από έναν επιζώντα που τελικά αυτοκτόνησε. Χμμμ…Καλύτερα να σου κάνουν δώρο λίγο σκοινί για να κρεμαστείς… Γι’ αυτό λοιπόν, οι προτάσεις βιβλίων για δώρα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση που απαιτεί προσοχή.
Μετά από όλη αυτή την εισαγωγή, ας προχωρήσουμε στην πρώτη πρόταση:

Ταξίδι στη σκιά του Βυζαντίου, του William Dalrymple, σε μετάφραση Κατερίνας Οικονομάκου,  από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.

     Ο Σκοτσέζος Dalrymple είναι ένας από τους αγαπημένους μου σύγχρονους συγγραφείς. Γράφει ταξιδιωτική λογοτεχνία, παρέχοντας παράλληλα πολλές πληροφορίες για την ιστορία, την αρχιτεκτονική και την τρέχουσα πολιτική κατάσταση κάθε περιοχής. Όλα αυτά όμως όχι σαν να διαβάζεις ταξιδιωτικό οδηγό που απλώς παραθέτει στοιχεία αλλά ακολουθώντας τις σκέψεις και τους συνειρμούς που δημιουργούνται στο μυαλό του συγγραφέα, ενός συγγραφέα ανήσυχου και οξυδερκούς, με ευαίσθητη και διεισδυτική ματιά. Όλα τα βιβλία του αναφέρονται στα ταξίδια του στην Ανατολή και τα περισσότερα στην Ινδία, όπου μένει μόνιμα τα τελευταία χρόνια.
     Αυτό το βιβλίο όμως μιλάει για ένα διαφορετικό ταξίδι: το ταξίδι που έκαναν δύο καλόγεροι, ο Ιωάννης Μόσχος και ο μαθητής του Σοφρώνιος, την άνοιξη του 587 μ.Χ., στους τόπους προσκυνήματος και λατρείας της ορθοδοξίας στην τότε βυζαντινή αυτοκρατορία, από το Άγιο Όρος ως τις ερήμους της Αιγύπτου. Πολύ σύντομα μετά το ταξίδι των δύο μοναχών, οι περισσότεροι από αυτούς τους τόπους πέρασαν στο Ισλάμ αλλά οι δύο ταξιδιώτες κατάφεραν να διασώσουν μια εικόνα αυτού του αλλόκοτου, μυστηριακού κόσμου, την οποία αποτύπωσαν στο βιβλίο τους «λειμωνάριον».
14 αιώνες μετά λοιπόν, ο Dalrymple κάνει το ίδιο ακριβώς ταξιδι, για να διαπιστώσει τι έχει απομείνει σήμερα από εκείνον τον κόσμο που περιγράφει ο Ιωάννης Μόσχος στο βιβλίο του. Διηγήσεις για «σαλούς» αγίους που πέρασαν όλη τη ζωή τους πάνω σε στύλους ή μέσα σε σπηλιές συμπλέκονται με αναλύσεις για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση στην Παλαιστίνη και το Λίβανο, συνθέτοντας ένα μαγευτικό ταξίδι. Αξίζει ιδιαίτερα το απόσπασμα που αναφέρεται στη Συρία, τη μόνη χώρα, σύμφωνα με το συγγραφέα, της Μέσης Ανατολής που σέβεται τη θρησκευτική ελευθερία, μια χώρα όμως που κατά πάσα πιθανότητα θα βγει πολύ διαφορετική από τη σημερινή δοκιμασία…