Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014

FOLIO SOCIETY

  
     Όποιος μπαίνει τακτικά σ' αυτό το μπλογκ θα συμφωνεί πως τα βιβλία είναι από τα ωραιότερα χριστουγεννιάτικα δώρα, αν και, όπως έχω πει κι εδώ, αποτελούν ιδιαίτερη περίπτωση δώρου. Για εγγυημένη επιτυχία, θα επέλεγα ένα κλασικό έργο σε προσεγμένη έκδοση, όπως τα βιβλία της σειράς Orbis Literae του Gutenberg ή της Folio Society (www.foliosociety.com), μόνο που στη δεύτερη περίπτωση ο παραλήπτης του δώρου θα πρέπει να είναι αγγλομαθής. Βέβαια, τώρα που το σκέφτομαι, δε χρειάζεται να ξέρει αγγλικά για να χαρεί με το δώρο, αρκεί να είναι φετιχιστής με τα βιβλία, με τον τρόπο που όλοι σχεδόν οι μανιώδεις αναγνώστες λατρεύουν μια ωραία έκδοση. Οι εκδόσεις Folio Society όμως δεν έχουν μόνο κλασική λογοτεχνία, περιλαμβάνουν επίσης Βιογραφίες και Απομνημονεύματα, Ποίηση, Μυθολογία, Φιλοσοφία, Θέατρο, Φυσικές Επιστήμες, ακόμα και βιβλία Μαγειρικής, αλλά τα πιο ξεχωριστά βιβλία τους είναι τα παιδικά. Υπάρχουν όλες οι γνωστές κι αγαπημένες ιστορίες, καθεμιά με υπέροχο εξώφυλλο κι ακόμα πιο υπέροχη εικονογράφηση. Το μόνο πρόβλημα είναι η υψηλή τιμή, που δεν επιτρέπει πολλά πολλά ψώνια. Τι θα είναι λοιπόν;  Τα παραμύθια του Άντερσεν; Το Χόμπιτ; Οι Μικρές Κυρίες; Το Μούνφλιτ; Ή το Νησί των Θησαυρών; Ααα... Πολύ δύσκολη η επιλογή! Μάλλον όμως δε θα επέλεγα κανένα απ' αυτά- μάλλον θα προτιμούσα τα "Ανεμοδαρμένα Ύψη", όσο κι αν οι δύο ήρωες παίρνουν το βραβείο του πιο τερατώδους εγωισμού, λόγω του προλόγου από την αγαπημένη Πάτι Σμιθ, γιατί το βιβλίο της Just Kids είναι πρώτο πρώτο στη λίστα με τα βιβλία που θέλω να διαβάσω φέτος κι ακόμα γιατί η πανκ- ρομαντική ιδιοσυγκρασία της τη φέρνει κοντά στην Μπροντέ, τον Μπάιρον και τον Ρεμπό -που τα ονόματά τους κάνουν και ωραιότατη παρήχηση...


Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

ΌΤΑΝ Η ΧΙΟΝΑΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΗΝ ΜΠΕΤΙ ΜΠΟΥΠ

     Μιας και μιλάμε για Χριστούγεννα και παραμύθια, τι πιο ωραίο από τη Χιονάτη και τους εφτά νάνους... Όταν όμως η Μπέτι Μπουπ παίρνει τον ρόλο της Χιονάτης, τότε το πράγμα ξεφεύγει λίγο (λίγο;;;) και μετατρέπεται σε κάτι σαν "Η Χιονάτη σε καταγώγιο στο Χάρλεμ την εποχή της
Ποτοαπαγόρευσης". Η ιστορία έχει ως εξής: η κακιά βασίλισσα -που μοιάζει με την Όλιβ του Ποπάι- ρωτά τον μαγικό της καθρέφτη αν είναι η πιο όμορφη κι ο καθρέφτης της απαντά πως όχι, η πιο όμορφη είναι η Χιονάτη a.k.a.Μπέτι Μπουπ, πράγμα που δε χρειαζόταν ολόκληρος μαγικός καθρέφτης για να το πει, μιας και η Όλιβ είναι πανάσχημη και πάντα είχα την απορία πώς ήταν δυνατόν να σφάζονται παλικάρια στην ποδιά της. Τελοσπάντων, η βασίλισσα αναθέτει στον Κόκο και τον Μπίμπο να σκοτώσουν τη Χιονάτη αλλά η Χιονάτη παρασύρεται από μια χιονόμπαλα και καταλήγει σε ένα κομμάτι πάγου που μοιάζει με φέρετρο, το οποίο φτάνει μέχρι το σπίτι των εφτά νάνων. Οι νάνοι -που σ' αυτή τη βερσιόν του παραμυθιού έχουν υποτυπώδη ρόλο- μεταφέρουν το παγωμένο φέρετρο με τη ζωντανή Μπέτι Μπουπ στη Μυστηριώδη Σπηλιά, όπου βέβαια γίνεται της κακομοίρας: Η κακιά βασίλισσα, μεταμορφωμένη σε κακιά μάγισσα, μπαίνει στη σπηλιά ακολουθούμενη από τον Μπίμπο και τον Κόκο, ο οποίος χορεύει και τραγουδά σαν τον Cab Calloway ένα θρυλικό τζαζ κομμάτι, το Saint James Infirmary Blues, που θυμίζει αρκετά το Minnie the Moocher. Η βασίλισσα μετατρέπει τον Κόκο σε φάντασμα και παγώνει τα πάντα, ο μαγικός καθρέφτης όμως, που προφανώς μπούχτισε με δαύτη, τη μετατρέπει σε τέρας και ξεπαγώνει τα πάντα, οπότε δίνει την ευκαιρία στην Μπέτι, τον Κόκο και τον Μπίμπο να ξεφύγουν. Καμία σχέση με την ιστορία της Χιονάτης δηλαδή· και ποιος νοιάζεται;


Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΟΥ ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟΥ

     Η σύνδεση μεταξύ Χριστουγέννων και παραμυθιών είναι σχεδόν αυτονόητη αλλά όχι και η
σύνδεση αυτών των δύο με τον David Bowie, που δεν είναι ακριβώς ο τύπος που θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί σε ταινία του Ντίσνεϊ για όλη την οικογένεια ... Κι όμως, o Bowie είναι αυτός που κάνει την εισαγωγή στον "Χιονάνθρωπο", ένα τρυφερό χριστουγεννιάτικο παραμύθι που διασκευάστηκε για την τηλεόραση το 1982 και έκτοτε αγαπήθηκε τόσο, που έγινε αμέσως αγγλική παράδοση για τις μέρες των Χριστουγέννων. Πρόκειται για ένα βραβευμένο παιδικό βιβλίο του Raymond Briggs, το οποίο αφηγείται χωρίς λόγια την περιπέτεια που έζησαν το βράδυ των Χριστουγέννων ένα παιδί κι ένας χιονάνθρωπος. Προχωρά όμως πιο βαθιά από μια απλή χριστουγεννιάτικη ιστορία, καθώς μιλά για την ανάγκη των παιδιών για μαγεία αλλά και φιλία. Ο συγγραφέας ωστόσο αρνείται να δώσει χαρούμενο τέλος στην ιστορία του: τα παιδιά χρειάζονται ίσες ποσότητες μαγείας και πραγματικότητας για να είναι ευτυχισμένα.

Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2014

KAY NIELSEN

     Για τα περισσότερα παιδάκια, ένα βιβλίο για δώρο ισούται με κανένα δώρο. Δε χρειάζεται να πω ότι εγώ δεν ήμουν ένα από αυτά τα παιδάκια, πράγμα που με έκανε να φαίνομαι κάπως σαν εξωγήινη στα μάτια των άλλων παιδιών κάθε φορά που με άκουγαν να λέω γεμάτη χαρά "ένα βιβλίο! τι ωραία!" την ώρα που άνοιγα τα δώρα... Και βέβαια, εξακολουθώ να λέω το ίδιο πράγμα κάθε φορά που μου κάνουν δώρο ένα βιβλίο κι ακόμα περισσότερο αν το βιβλίο είναι παιδικό -δεν υπάρχει για μένα ωραιότερο δώρο από μια συλλογή παραμυθιών με υπέροχη εικονογράφηση, όπως αυτή του Δανού Kay Nielsen (1886- 1957) στη συλλογή σκανδιναβικών παραμυθιών "Ανατολικά του Ήλιου και Δυτικά του Φεγγαριού", που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1914 και επανακυκλοφορεί από τις εξαιρετικές εκδόσεις Calla. Εκτός από αυτό το βιβλίο, βέβαια, ο Kay Nielsen έχει ντύσει με τις εικόνες του ένα σωρό άλλα παραμύθια: τις Χίλες και Μια Νύχτες, τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ και του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, κι ακόμα τη "Φαντασία" του Ντίσνεϊ, στα στούντιο του οποίου εργάστηκε για τέσσερα χρόνια.
     Το έργο του Kay Nielsen είναι μοναδικό, καθώς συνδυάζει πολλές διαφορετικές επιρροές που διαμορφώνουν ένα εντελώς προσωπικό και αναγνωρίσιμο ύφος. Έχει αναμφισβήτητα πολλά γοτθικά στοιχεία (ειδικά οι ασπρόμαυρες εικόνες του μοιάζουν με την εικονογράφηση του Harry Clarke για το έργο του Πόε) κι επίσης θυμίζει πίνακα του Χοκουσάι στην απεικόνιση του φυσικού τοπίου και του Κλιμτ στα βαρύτιμα, σχεδόν ανάγλυφα, ρούχα των ηρώων. Όλη αυτή η υποβλητική μεγαλοπρέπεια στοιχειώνει τον αναγνώστη και τον παρασύρει μέσα στον ονειρικό κόσμο του παραμυθιού. Δε μπορεί, λοιπόν, όποιος πάρει ως δώρο ένα βιβλίο με τέτοια εικονογράφηση να μην αναφωνήσει γεμάτος χαρά "ένα βιβλίο! τι ωραία!"


Οι παραπάνω εικόνες προέρχονται από το www.brainpickings.org, καθώς και από το 50watts.com. Παρακάτω, "Η Νύχτα Στο Φαλακρό Βουνό", το απόσπασμα από τη "Φαντασία" που σχεδίασε ο Νίλσεν. Το άλλο απόσπασμα για το οποίο είναι υπεύθυνος είναι το "Ave Maria".


Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ

     Είναι τέτοια η ανυπομονησία και η χαρά μου για τα Χριστούγεννα, που όχι μόνο ετοιμάζομαι να στολίσω χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά σκέφτομαι σοβαρά να ντυθώ εγώ η ίδια χριστουγεννιάτικο δέντρο, όπως ο αγαπημένος Ντέιβιντ στην παρακάτω φωτογραφία. Και ξέρετε τώρα, τα έχουμε ξαναπεί, τον λόγο του Μπάουι τον έχω ευαγγέλιο. Ίσως, μάλιστα, μια τέτοια εμφάνιση να είναι η μοναδική πιθανότητα να με προσέξουν οι μαθητές, που, όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, το μυαλό τους αρνείται να σκεφτεί οτιδήποτε άλλο πέρα από δώρα και μελομακάρονα...

(πηγή: www.anothermag.com)

Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2014

ΚΟΥΙΖ: ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΝΤΟΥΕΤΑ

     Ήρθε η ώρα για ένα ακόμη κουίζ· αυτή τη φορά δεν έχει να κάνει ούτε με την πρώτη πρόταση ενός βιβλίου, ούτε με την τελευταία, ούτε με την εκατοστή έκτη... Το θέμα είναι τα λογοτεχνικά ντουέτα: εραστές, φίλοι, συνεργάτες, άσπονδοι εχθροί, όλων των ειδών τα ζευγάρια που περιέχονται σε γνωστά μυθιστορήματα ή διηγήματα. Αυτό που πρέπει να κάνετε, είναι να βρείτε από ποιο λογοτεχνικό έργο προέρχεται κάθε ζευγάρι. Οι απαντήσεις, όπως πάντα, στα σχόλια. 

  1. Κοροβιόφ και Μπεγκεμότ
  2. Κάθριν και Χίθκλιφ
  3. Άχαμπ και Στάρμπακ
  4. Γκίλγκαμες και Ενκιντού
  5. Κατερίνα και Πετρούκιος
  6. Ελίζαμπεθ Μπένετ και κ. Ντάρσι
  7. Πανδώρα και Άντριαν
  8. Ερμιόνη και Ρον
  9.  Σεττεμπρίνι και Νάφτα
  10. Μπενίτο Σερένο και Μπάμπο
  11. Σόνια Μαρμελάντοβα και Ροντιόν Ρασκόλνικοφ
  12. Έμμη Μπρόμπρετσμπεργκ και Μάνος Σιμωνίδης
  13.  Γουλιέλμος της Μπάσκερβιλ και Άντσο της Μελκ
  14.  Μοντάνα Γουάιλντχακ και Μπίλι Πίλγκριμ
  15. Φερμίνα Δάσα και Φλορεντίνο Αρίσα
 Marilyn Silverstone (πηγή: thomerama.tumblr.com)

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

ΞΥΠΝΑΜΕ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΞΥΠΝΑ ΜΑΖΙ ΜΑΣ

Ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας
Με όραση καινούρια προχωρούμε
Η μέρα έχει μαιάνδρους
Όπως η θάλασσα κύματα
Στην καρδιά μας αδειάσαμε (προσωρινά)
Την πόλη
Εμείναμε με την εικόνα τ' ουρανού
Ο ήλιος εμέτρησε τη γη μας
Η μέρα τούτη όπου ξυπνήσαμε
Με θάλασσα και κύματα
Με όραση και μνήμη καθαρή
Τόσο μεγάλωσε
Που ο ήλιος δεν μπόρεσε να τη μετρήσει
Που ο ήλιος δεν μπόρεσε να τη χωρέσει

 Γιώργος Σαραντάρης, Ποιήματα, τόμ. 5, εκδόσεις Gutenberg

 

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014

ΚΑΣΤΑΝΚΑ

     Το φετινό "ρώσικο αφιέρωμα" είναι παρόμοιο με το περσινό: ένα διήγημα, ένας πίνακας, οι "Δαιμονισμένοι" του Ντοστογιέφσκι, λίγος Ταρκόφσκι και η "Καστάνκα", το τρυφερό παιδικό διήγημα του Τσέχοφ, σε κινούμενα σχέδια...Τούτο δεν είναι βέβαια το ίδιο με το περσινό, είναι άλλο, πιο παλιό, από το 1952 - και είναι ό, τι πρέπει για λίγη τεμπελιά ένα κρύο χειμωνιάτικο απόγευμα!



άγαλμα της Καστάνκα στο Τανγκαρόκ της Ρωσίας

Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2014

ΤΑ ΔΕΚΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΦΙΛΜ ΤΟΥ ΤΑΡΚΟΦΣΚΙ

     Πολλές φορές έχω γράψει για τον Ταρκόφσκι σ' αυτό το μπλογκ, χωρίς να είναι ο πιο αγαπημένος μου σκηνοθέτης (δεν ξέρω ποιος είναι ο πιο αγαπημένος μου σκηνοθέτης), χωρίς καν να έχω δει όλες του τις ταινίες. Είναι ωστόσο ο πιο ποιητικός, γι' αυτό ίσως βρίσκεται συχνά σ' ένα μπλογκ που αγαπά τη λογοτεχνία. Άλλωστε, αν έκανα μια λίστα  με τις αγαπημένες μου ταινίες, θα υπήρχε τουλάχιστον μια του Ταρκόφσκι κι αυτή θα ήταν "Τα Παιδικά Χρόνια Του Ιβάν"... Ποιες ήταν όμως οι αγαπημένες ταινίες του ίδιου του Ταρκόφσκι; Το 1972, ο σκηνοθέτης έδωσε στον Λεονίντ Κοζλόβ ένα χαρτί όπου είχε σημειώσει τις δέκα αγαπημένες του ταινίες και τα ονόματα των σκηνοθετών τους. Η λίστα δημοσιεύτηκε το 1992 στο ρώσικο περιοδικό Kinovedcheskie zapiski και αναδημοσιεύτηκε το 1993 στο περιοδικό Sight and Sound. Εμείς μπορούμε να τη βρούμε στο nostalghia.com:

1. Το Ημερολόγιο Ενός Εφημέριου, Ρομπέρ Μπρεσόν, 1951
2. Winter Light, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, 1963
3. Ναζαρέν, Λουίς Μπουνιουέλ, 1959
4. Άγριες Φράουλες, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, 1957
5. Τα Φώτα Της Πόλης, Τσάρλι Τσάπλιν, 1931
6. Ουγκέτσου Μονογκατάρι, Κένζι Μιζογκούτσι, 1953
7. Οι Επτά Σαμουράι, Ακίρα Κουροσάβα, 1954
8. Περσόνα, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, 1966
9. Μουσέτ, Ρομπέρ Μπρεσόν, 1967
10. Γυναίκα Στους Αμμόλοφους, Χιρόσι Τεσιγκαχάρα, 1964

     Μπορούμε να κάνουμε ένα σωρό παρατηρήσεις πάνω σ' αυτή τη λίστα. Πρώτα πρώτα, ότι μεταξύ του Ταρκόφσκι και του Μπέργκμαν υπήρχε αμοιβαία εκτίμηση, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι τρεις ταινίες στη λίστα είναι του Μπέργκμαν κι από τη δήλωση του ίδιου του Μπέργκμαν ότι "ο μεγαλύτερος από όλους τους ομότεχνούς του είναι ο Ταρκόφσκι, γιατί κινείται με απίστευτη φυσικότητα στον κόσμο του ονείρου". Μετά τον Μπέργκμαν έρχεται ο Μπρεσόν, με δύο ταινίες, ανάμεσα τους και την κορυφαία της λίστας. Είναι μια επιλογή που δεν περίμενα· ο Μπρεσόν, αντιποιητικός και απογυμνωμένος εντελώς από κάθε συναίσθημα, μοιάζει το τελείως αντίθετο του Ταρκόφσκι. Φαίνεται ακόμα η αγάπη του Ταρκόφσκι για τον γιαπωνέζικο κινηματογράφο, που εκπροσωπείται από τρεις διαφορετικούς σκηνοθέτες. Την απουσία κάποιου Αμερικάνου σκηνοθέτη μάλλον την περιμέναμε, αν και "Τα Φώτα Της Πόλης" ήταν αμερικάνικη παραγωγή· ο σκηνοθέτης όμως ήταν Άγγλος και μάλιστα γνωστός για τις αριστερές πεποιθήσεις του, που τον έκαναν τελικά αντιπαθή στην Αμερική...



Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ

     Ο Νίτσε έλεγε ότι το διάβασμα των έργων του Ντοστογιέφσκι ήταν μια από τις μεγαλύτερες ευτυχίες της ζωής του. Συμφωνώ, όσο παράδοξο κι αν είναι να θεωρείται ευτυχία το διάβασμα σκοτεινών ιστοριών με ήρωες που υποφέρουν. Ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Ντοστογιέφσκι είναι οι "Δαιμονισμένοι", με όλους αυτούς τους κολασμένους που έχουν χάσει την ψυχή τους. Μια εκδοχή αυτών των ηρώων μπορούμε να βρούμε στο μπλογκ vanengraph.tumblr.com. Δεν είναι όπως τους έχω φανταστεί, γεμάτους τρόμο και ιδρωμένη αγωνία, έχουν όμως μια ανατριχιαστική ψυχρότητα -έτσι όπως τους έχει αγκαλιάσει ο άγγελος του θανάτου- που, ναι, είναι οι Δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι.

Ιβάν Σάτοφ

 Νικολάι Σταυρόγκιν

Στεπάν Τροφίμοβιτς Βερχοβένσκι

Πιοτρ Στεπάνοβιτς Βερχοβένσκι

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2014

Ο ΙΒΑΝ Ο ΤΡΟΜΕΡΟΣ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΟΝ ΓΙΟ ΤΟΥ

(πηγή: www.wikiart.org)

     Αυτός ο πίνακας του Ιλία Ρέπιν έχει ιστορικό θέμα· αναφέρεται στον θάνατο του πρίγκηπα Ιβάν Ιβάνοβιτς από τον πατέρα του Ιβάν τον Τρομερό, στις 16 Νοέμβριου του 1581. Όταν η έγκυος νύφη του παρουσιάστηκε μπροστά του ντυμένη, κατά τη γνώμη του, απρεπώς, ο Ιβάν ο Τρομερός τη χτύπησε τόσο βάναυσα που μετά από λίγο απέβαλε. Ο γιος του, Ιβάν Ιβάνοβιτς, στον οποίο είχε αδυναμία και τον προόριζε για διάδοχό του, ήρθε στον πατέρα του θυμωμένος και τον κατηγόρησε για την αποβολή της γυναίκας του. Ο Ιβάν ο Τρομερός, έξαλλος που ο γιος του τόλμησε να του αντιμιλήσει, τον χτύπησε με το σκήπτρο στο κεφάλι, προκαλώντας τον θάνατό του. Αυτό ακριβώς το γεγονός αποτυπώνει ο Ιλία Ρέπιν στον συγκεκριμένο πίνακα του 1885. Αρχικά, ο πίνακας είχε "λογοκριθεί" από την τσαρική εξουσία, στη συνέχεια όμως αναγνωρίστηκε ως αριστούργημα και εκτέθηκε στην πινακοθήκη Τρετιακόφ της Μόσχας, όπου βρίσκεται ως σήμερα. Είναι πραγματικά ένας πίνακας καθηλωτικός· η ένταση στα μάτια του Ιβάν του Τρομερού, που συνειδητοποιεί με τρόμο ότι σκότωσε το ίδιο του το παιδί, γίνεται ακόμα μεγαλύτερη λόγω της αντίθεσης με το γαλήνιο βλέμμα του γιου του -το βλέμμα ενός οσιομάρτυρα. Ο πανίσχυρος τσάρος έχει μετατραπεί σε έναν ταλαίπωρο γεράκο μέσα σε μια στιγμή, κάτω από το βάρος της φοβερής πράξης του, ένα βάρος που τονίζεται ακόμα περισσότερο από την πανταχού παρουσία του κόκκινου χρώματος σε όλες τις αποχρώσεις: ανοιχτό ροζ στο ρούχο του νεκρού γιου, θαμπό κόκκινο στον τοίχο, πιο έντονο κόκκινο στο χαλί και κατακόκκινο αίμα στο κέντρο του πίνακα, να τρέχει στο πρόσωπο του νεαρού Ιβάν Ιβάνοβιτς.

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014

ΠΡΙΣΤΣΕΠΑ

     Τραβάω κατά το Λεσνιούφ, όπου έχει εγκατασταθεί το Επιτελείο της ταξιαρχίας. Με συντροφεύει ως συνήθως ο Πριστσέπα, ένας νεαρός Κοζάκος απ' το Κουμπάν. Είναι ένας ακούραστος χωριάτης, κομμουνιστής διωγμένος απ' το κόμμα, μελλοντικός ρακοσυλλέκτης, ανέμελος συφιλιδικός και μάστορας στην ψευτιά. Φοράει ένα κόκκινο τσερκέζικο σακάκι από λεπτό ύφασμα με το μπασλίκ ριγμένο πίσω. Στο δρόμο μου μίλησε για τον εαυτό του. Δε θα ξεχάσω ποτέ την ιστορία του.
     Πριν από ένα χρόνο, ο Πριστσέπα το' σκασε απ' τους Άσπρους. Εκείνοι, για αντίποινα, πήραν ομήρους τους γονιούς του και τους σκότωσαν πάνω στην ανάκριση. Οι γείτονες τους άρπαξαν ό,τι είχαν και δεν είχαν. Όταν οι δικοί μας έδιωξαν τους Άσπρους απ' το Κουμπάν, ο Πριστσέπα γύρισε στο χωριό του.
     Ήταν πρωί, χαράματα, και ο ύπνος των μουζίκων αναστέναζε μέσα στον αποπνιχτικό ξινισμένο αέρα. Ο Πριστσέπα νοίκιασε ένα κάρρο του δήμου και έκανε το γύρο του χωριού για να μαζέψει το γραμμόφωνό του, τις καράφες του κβας και τα πετσετάκια που είχε κεντήσει η μάνα του. Βγήκε στο δρόμο με τη μαύρη του κάπα κι ένα χατζάρι ζωσμένο στη μέση. Πίσω του έτριζε το κάρρο. Ο Πριστσέπα πήγαινε από γείτονα σε γείτονα, και πίσω ακολουθούσαν τα ματωμένα χνάρια απ' τις μπότες του. Σε κάθε σπίτι που ο Κοζάκος έβρισκε τα πράγματα της μάνας του ή την πίπα του πατέρα του, άφηνε πίσω του σφαγμένες γριές, σκυλιά κρεμασμένα πάνω απ' τα πηγάδια, εικονίσματα μαγαρισμένα μ' αποπατήματα. Οι χωριανοί κάπνιζαν τα τσιμπούκια τους και ακολουθούσαν σκυθρωποί το δρόμο του. Οι νεαροί Κοζάκοι είχαν σκορπίσει στη στέπα και κρατούσαν λογαριασμό.  λογαριασμός αβγάταινε και το χωριό σώπαινε. Όταν τελείωσε τη δουλειά του, ο Πριστσέπα γύρισε στο άδειο πατρικό του σπίτι. Ξανάβαλε τα έπιπλα στις θέσεις που θυμόταν απ' τα παιδικά του χρόνια και έστειλε να του φέρουν βότκα. Κλεισμένος στο σπίτι, έπινε για δυο μερόνυχτα, τραγουδούσε, έκλαιγε και κομμάτιαζε τα έπιπλα με το σπαθί του.
     Την τρίτη νύχτα οι χωριανοί είδαν καπνό να βγαίνει απ' το καλύβι του Πριστσέπα. Ξαναμμένος και κουρελής, έβγαλε τη γελάδα απ' τον αχερώνα του, της έχωσε ένα πιστόλι στο στόμα και πυροβόλησε. Το χώμα κάπνιζε κάτω απ' τα πόδια του. Ένα γαλάζιο δαχτυλίδι καπνού πέταξε απ' την καμινάδα και διαλύθηκε, ένα ταυρί που είχε απομείνει μονάχο στο στάβλο άρχισε να κλαίει μ' αναφιλητά. Η πυρκαγιά έλαμπε σαν μέρα γιορτινή. Ο Πριστσέπα έλυσε τ' άλογό του, πήδησε στη σέλα, έριξε μια τούφα απ' τα μαλλιά του στη φωτιά και χάθηκε.

Ντεμιντόφκα, Ιούλης 1920

Το κόκκινο ιππικό, Ισαάκ Μπάμπελ, μτφρ. (από τα γαλλικά και τα αγγλικά) Βασίλης Πουλάκος, εκδόσεις Ροές.
(λεπτομέρεια από τον πίνακα του Ilya Repin "ο Ιβάν ο Τρομερός και ο γιος του", 1885)

Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

ΛΙΛΑ: ΈΝΑ ΦΙΛΜΑΚΙ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΓΙΑ Ν' ΑΡΧΙΣΕΙ ΚΑΛΑ Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Το παρακάτω φιλμάκι το πρότεινε η Αθηνά πριν από λίγο καιρό -δεν το πρότεινε γενικά κι αόριστα, το πρότεινε γι' αυτόν ακριβώς τον σκοπό, για να πάει καλά η εβδομάδα εργασίας. Και πραγματικά, αυτό το χαριτωμένο ταινιάκι του Carlos Lascano, που θυμίζει έντονα την Αμελί, ακόμα και στο όνομα της ηρωίδας του (ακόμα και στο χτένισμα της ηρωίδας του!) δε μπορεί να μη μας κάνει να χαμογελάσουμε και να σκεφτούμε ότι, πού ξέρεις, μπορεί να είναι και μια ωραία εβδομάδα τελικά ...



Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2014

ΚΙ ΕΝΑ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΒΙΒΛΙΟΥ

Μέχρι τώρα, έχω δείξει στο bibliokult πετυχημένα εξώφυλλα βιβλίων, όπως αυτό κι αυτό. Ήρθε όμως η ώρα για το εντελώς αντίθετο: ένα τελείως αποτυχημένο εξώφυλλο, που δε δικαιολογείται ούτε από το ότι η έκδοση είναι παλιά, ούτε από το ότι είναι φτηνή. Οι "Μικρές Κυρίες" - για όσες δεν το έχουν διαβάσει στην προεφηβεία ή δεν έχουν δει την ταινία με το πιο αντιπροσωπευτικό κοριτσίστικο cast των 90's - είναι ένα ηθικοπλαστικό μυθιστόρημα για τις κόρες μιας οικογένειας στη Νέα Αγγλία, που μεγαλώνουν την εποχή του αμερικάνικου εμφυλίου.  Δεν έχουν δηλαδή καμία σχέση με "γατούλες που περιμένουν να φύγουν οι άντρες, για να παίξουν". Τώρα βέβαια, ποιο αναγνωστικό κοινό είχε στο μυαλό του ο εκδότης και γιατί ένα τέτοιο κοινό να το ενδιέφερε το συγκεκριμένο βιβλίο, δεν ξέρω...

Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2014

ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΠΛΗΡΕΙΣ

Και οι μέρες δεν είναι αρκετά πλήρεις.
Και οι νύχτες δεν είναι αρκετά πλήρεις.
Και η ζωή σαν ποντίκι του αγρού ξεγλιστρά, δίχως να θροΐσει καν η χλόη.

Έζρα Πάουντ, απόδοση, Γιάννης Γ. Μπαζός, Ποιήματα του Χειμώνα, Εκδόσεις Σοφίτα

Jessica Tremp (πηγή:  http://www.jessicatremp.com)

Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014

ΚΑΛΕΣ ΠΑΡΕΕΣ (ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ)

(πηγή: www.huffingtonpost.com)

Τι να συζητάνε άραγε η Έλεν Κέλερ και ο Μαρκ Τουαίην εδώ πέρα; Θα μπορούσαν να έχουν πολιτική συζήτηση, δεδομένου ότι και οι δύο ήταν υπέρμαχοι των ανθρώπινων δικαιωμάτων και πολλές φορές, με τα κείμενά τους, είχαν καταφερθεί ενάντια στην αμερικάνικη πολιτική. Όμως όχι, προτιμώ να πιστεύω ότι μιλούν για τα παιδικά τους χρόνια κι αναπολούν τον αμερικάνικο Νότο της παιδικής τους ηλικίας... 


Ααα... Πόσο παθιασμένες θα ήταν οι συζητήσεις αυτών των δύο εραστών! Σε τούτη τη φωτογραφία όμως φαίνεται περισσότερο σαν να πρόκειται για μια κουβέντα δυο παλιών φίλων, που απολαμβάνουν ο ένας την παρέα του άλλου. Ίσως ο Χένρι Μίλερ να μιλάει στην Αναΐς Νιν για το φως του αττικού ουρανού, με τον τρόπο που το περιγράφει στον "Κολοσσό του Μαρουσιού" κι εκείνη να τον διαβεβαιώνει ότι θα έρθει μαζί του κάποια στιγμή σε ένα ταξίδι στην Ελλάδα...


Αν και θεωρώ τον Μπάροουζ υπερεκτιμημένο, αγαπώ ωστόσο πολύ την Πάττι Σμιθ, που τον θεωρούσε μέντορά της. Μπορεί λοιπόν λίγο πριν από αυτή τη φωτογραφία να της είχε πει την περίφημη συμβουλή που ήταν για κείνη η καλύτερη συμβουλή που της είχαν δώσει ποτέ -και είναι πράγματι μια πολύ καλή συμβουλή: "Χτίσε ένα καλό όνομα. Κράτα το όνομά σου καθαρό. Μην κάνεις συμβιβασμούς. Μη νοιάζεσαι για το αν θα κάνεις ένα σωρό λεφτά ή για το αν θα γίνεις πετυχημένη. Επικεντρώσουν στο να κάνεις καλή δουλειά. Και κάνε τις σωστές επιλογές και προστάτεψε τη δουλειά σου. Κι αν μπορέσεις να χτίσεις ένα καλό όνομα, τελικά αυτό το όνομα θα γίνει από μόνο του το δικό σου μέσο συναλλαγής."


Πάλι η Πάττι Σμιθ, με άλλη μια αγαπημένη τραγουδίστρια, τη Νίκο. Εδώ βέβαια δε χρειάζεται να μαντέψουμε το περιεχόμενο της συζήτησης· όπως λέει κάτω από τη φωτογραφία, "η Νίκο έδωσε στην Πάττι Σμιθ κάποιες συμβουλές  για την ερμηνεία της πάνω στη σκηνή, προτού συγκρίνουν στιλ στις μπότες".  


Το πιθανότερο, δηλαδή, το σίγουρο, είναι ότι George Harrison και ο Bob Marley απλώς κάπνισαν μαζί ένα joint. Μπορεί όμως, μπορεί, να το συνόδευσαν με συζήτηση περί θεού.. Ο Harrison θα του εκμυστηρεύτηκε τον διακαή πόθο του να ενωθεί με τον θεό κι ο Marley θα διαφώνησε λέγοντας ότι όλα αυτά είναι μεταφυσικές ανοησίες κι ότι ο πραγματικός θεός ζει ανάμεσα μας.


Κάλλας; Σ' ευχαριστώ, σ' ευχαριστώ πάρα πολύ που μου' δωσες την ευκαιρία να παίξω αυτόν τον ρόλο σ' αυτή την ταινία...
Παζολίνι: Όχι, Μαρία, εγώ είμαι αυτός που πρέπει να σ' ευχαριστήσει... Καμιά άλλη δε θα μπορούσε να υποδυθεί τη Μήδεια όπως εσύ.

(πηγή: sites.duke.edu)

Τολστόι: Πρέπει ν' αλλάξουν τα πράγματα στη Ρωσία, πρέπει οπωσδήποτε ν' αλλάξουν... Πρέπει ν' απαρνηθούμε την ιδιοκτησία, πρέπει ν' απαρνηθούμε τον ίδιο τον πολιτισμό και ν' αποκαταστήσουμε την επαφή μας με τη γη...
Τσέχοφ: Ναι, πρέπει ν' αλλάξουν τα πράγματα, δεν είμαι σίγουρος όμως -με όλο τον σεβασμό - ότι αυτός είναι ο κατάλληλος τρόπος...


Καζαντζάκης: Έχω κι έναν άλλο φίλο, ξέρεις, που μου τον θυμίζεις πολύ· τον λένε Ζορμπά.
Ιστράτι: Έτσι ε; Στην υγειά του λοιπόν...

Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

ΚΑΛΕΣ ΠΑΡΕΕΣ (ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)

     Βρίσκοντας στο ίντερνετ φωτογραφίες διάσημων που συζητούν με άλλους διάσημους, άρχισα να σκέφτομαι τι μπορεί να λένε και πόσο διαφορετικές, πόσο πιο συναρπαστικές μπορεί να είναι οι συζητήσεις τους από τα δικά μας, τετριμμένα καθημερινά ... Δοκίμασα λοιπόν να μαντέψω τους διαλόγους που θα έκαναν διάφορες προσωπικότητες που θα' θελα να συναντήσω και να κρυφακούσω τι λένε...

Ναι, εντάξει, σε τούτη τη φωτογραφία ο Μπόρχες είναι ζωντανός, ενώ ο Πόε είναι νεκρός στον τάφο του· ωστόσο δε νομίζω ότι αυτό θα μπορούσε να εμποδίσει αυτούς τους δύο μάστορες του υπερφυσικού και του παράδοξου να τα πούνε μεταξύ τους.
(πηγή: biblioklept.org)


Αϊνστάιν: Τι πλάκα που έχουν αυτοί οι Αμερικάνοι μερικές φορές! Είναι τόσο καλόκαρδοι, τόσο αθώοι!
Τόμας Μαν: Καλόκαρδοι; Αθώοι; Δε νομίζω αγαπητέ... Η πιο σωστή λέξη γι' αυτούς θα ήταν αστοιχείωτοι... Ναι, αυτό είναι, αυτός είναι ο σωστός χαρακτηρισμός, αστοιχείωτοι.                    (πηγή: http://commons.wikimedia.org)

Αϊνστάιν: Μα, κάνε λίγο τον Χίτλερ! Τον έκανες τόσο ωραία σ' εκείνη την ταινία, είχα γελάσει τόσο πολύ!
Τσάπλιν: Άστο! Μου γυρίζει τ' άντερα και μόνο που τον σκέφτομαι...
(πηγή: awesomepeoplehangingouttogether.tumblr.com)

Τι τρομερή συνάντηση είναι αυτή! Εδώ δε θα' θελα τόσο ν' ακούσω την κουβέντα τους, όσο το μουσικό ντουέτο τους... Το παραξενό είναι ότι, αν και ο Django Reinhardt ήταν ο Tσιγγάνος, η Edith Piaf είναι αυτή που του λέει τη μοίρα του.

Piaf: Αυτή εδώ... Βλέπεις; Αυτή, είναι η γραμμή της ζωής και τη βλέπω να κόβεται απότομα...
Django: Είσαι σίγουρη;
Piaf: Ναι· Και η δική μου παρόμοια είναι...
(πηγή: awesomepeoplehangingouttogether.tumblr.com)

Κάλλας: Μμμ... Να κι η Τζάκι... Εδώ μου κάθεται η παγοκολώνα.
Μονρόε:  Εμένα να δεις... Θέλω να την πλακώσω στα χαστούκια την ξενέρωτη. Έλα, χαμογέλα κι εσύ, μην καταλάβει ότι τη θάβουμε, έρχεται κατα' δω.
(πηγή: leblogdephilopera.blogspot.gr)


Μπέλλα Φρόιντ: Έλα μπαμπά, κάθησε κανονικά, ντρέπομαι...
Λούσιαν Φρόιντ: Γιατί; εμένα μ' αρέσει! Μου κατεβαίνουν πιο ωραίες ιδέες όταν είμαι με το κεφάλι κάτω!
(πηγή: www.anothermag.com)

Βέβαια, μπορεί ο Φρόιντ να λέει στην κόρη του πιο σοφά πράγματα - μιλώντας της με τη χθόνια φωνή του και κοιτώντας την με το στοιχειωτικό βλέμμα του - σαν αυτά που λέει εδώ: www.nowness.com/story/the-god-of-small-things, σ'ένα από τα ποιητικότερα βίντεο που κυκλοφορούν στο ίντερνετ.

P.J. Harvey: Κύριε Ίστγουντ, σας θαυμάζω πάρα πολύ! Θα' θελα πολύ να γράψω τη μουσική για την επόμενη ταινία σας!
Clint Eastwood: Ποια είσαι;
(πηγή: awesomepeoplehangingouttogether.tumblr.com)

Ντε Νίρο: Εσύ δεν είσαι που'χες τα μαλλιά σου μοϊκάνα;
Στράμερ: Ναι, ναι, εγώ είμαι.
Ντε Νίρο: Ξέρεις, κι εγώ τα είχα πριν λίγο καιρό, για μια ταινία...
(πηγή: awesomepeoplehangingouttogether.tumblr.com)