Τρίτη 28 Ιουνίου 2016

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

     Εχθές το βράδυ κάθισα στο σπίτι και είδα στην τηλεόραση τον αγώνα Αγγλία - Ισλανδία. Ευχαρίστως θα έκανα οτιδήποτε άλλο εκείνη την ώρα, θα μπορούσα ακόμα και να σιδερώσω την πελώρια στοίβα ρούχων που έχω καταχωνιάσει στην ντουλάπα, όμως μια ξαφνική αδιαθεσία μ' έριξε  στον καναπέ και ήταν αδύνατο να σηκωθώ από εκεί. Με λίγα λόγια, δε με συγκινεί το ποδόσφαιρο· δεν ξέρω κανέναν τωρινό παίκτη μεγάλης ελληνικής ομάδας, ούτε ξέρω ποια ομάδα νίκησε στο champions league, ούτε καν κάθε πότε γίνονται το euro και το champions league.Το θέμα είναι ότι για χρόνια πίστευα ότι αυτή η άγνοια περί ποδοσφαίρου είναι χαρακτηριστική των ανθρώπων που αγαπούν το διάβασμα, μιας κι έχουν πιο ενδιαφέροντα πράγματα να κάνουν από το να παρακολουθούν 22 κάγκουρες να κυνηγούν μια μπάλα. Ώσπου βγήκε το πρώτο τεύχος της lifo πριν από καμιά δεκαριά χρόνια και διαπίστωσα ότι η στήλη του Κωστή Παπαγιώργη γράφει για ποδόσφαιρο. Του Κωστή Παπαγιώργη. Για ποδόσφαιρο. Επομένως, αυτό που μέχρι τότε με βόλευε να πιστεύω δεν είχε καμία σχέση με την πραγματικότητα. Στη συνέχεια, διαπίστωσα ότι πολλοί άλλοι συγγραφείς και διανοούμενοι ήταν παθιασμένοι με το ποδόσφαιρο, οπότε κατάπια την έπαρση μου και πήρα ένα γερό μάθημα. Γι' αυτό σήμερα, που το euro περνά στη φάση των 8, όπως έμαθα εχθές, είπα να γράψω κάτι για τους ποδοσφαιρόφιλους συγγραφείς.
     Ο πρώτος είναι βέβαια ο Αλμπέρ Καμύ, ο οποίος, εκτός από ποδοσφαιρόφιλος, ήταν ποδοσφαιριστής κι ο ίδιος. Η θέση του ήταν πάντα στο τέρμα κι αυτό γιατί ο τερματοφύλακας καταστρέφει τα παπούτσια του λιγότερο από τους άλλους παίκτες, πράγμα σημαντικό για ένα παιδί που ζει σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας, όπως ο μικρός Καμύ. Ως φοιτητής έπαιξε με την πανεπιστημιακή ομάδα Racing Universitaire Algerois (RUA), ωστόσο τα όνειρά του για μια καριέρα στο ποδόσφαιρο τερματίστηκαν όταν αρρώστησε με φυματίωση και έκτοτε τα πνευμόνια του δεν άντεχαν την καταπόνηση που απαιτεί το ποδόσφαιρο. Τη δεκαετία του '50, όταν του ζήτησαν από ένα περιοδικό αποφοίτων του πανεπιστημίου του να γράψει κάτι, ο Καμύ έγραψε μεταξύ άλλων πως "ό,τι γνωρίζω περί ηθικής, το χρωστάω στο ποδόσφαιρο". (πηγή: toutelaculture.com)

     Τερματοφύλακας ήταν επίσης ο σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, ο συγγραφέας του Σέρλοκ Χολμς. Έπαιζε για την ομάδα Portsmouth Association Football Club με το ψευδώνυμο AC Smith τον καιρό που ζούσε στο Southsea. Γενικότερα, φαίνεται ότι ήταν αθλητικός τύπος, αφού, εκτός από ποδόσφαιρο, έπαιζε κρίκετ κι έκανε σκι. Το μόνο που δεν κολλάει με την εικόνα του ιδιοφυούς συγγραφέα και συγχρόνως σκληραγωγημένου αθλητή είναι το γεγονός ότι πίστευε στις νεράιδες. Αλλά άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. (πηγή: www.telegraph.co.uk)

     Ο Νικ Χόρνμπι, εκτός από κολλημένος με τη μουσική, όπως φαίνεται από το εκπληκτικό High Fidelity, είναι και κολλημένος με τη μπάλα. Άλλωστε, πριν το High Fidelity είχε κυκλοφορήσει τον Πυρετό Της Μπάλας, ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο, όπου καταθέτει τη λατρεία του για την Άρσεναλ. Το βιβλίο έγινε ταινία το 1997 στην Αγγλία και το 2005 στην Αμερική, μόνο που εκεί το πάθος για το ποδόσφαιρο μετατράπηκε σε πάθος για το μπέιζμπολ, μιας και οι Αμερικάνοι έχουν αυτή την ακατανόητη προτίμηση για το μπέιζμπολ έναντι του ποδοσφαίρου. (πηγή: en.wikipedia.org)

     Από ένα τέτοιο ποστ δε θα μπορούσε να λείπει η Λατινική Αμερική, η οποία εκπροσωπείται από τον Ουρουγουανό Εδουάρδο Γκαλεάνο. Όντας, εκτός από ποδοσφαιρόφιλος, πολιτικός ακτιβιστής και πολυγραφότατος συγγραφέας, ήταν φυσικό ν' αναφέρεται συχνά στις πολιτικές προεκτάσεις του ποδοσφαίρου και να γράφει βιβλία γι' αυτό, με πρώτο το Η Μεγαλειότητά του Το Ποδόσφαιρο (Su Majestad El Futbol) το 1968 και αργότερα, το 1995, Τα Χίλια Πρόσωπα Του Ποδοσφαίρου (El Futbol A Sol Y Sombra), όπου δηλώνει ότι "δεν είμαι τίποτα παραπάνω παρά ένας ζητιάνος του καλού ποδοσφαίρου". (Διαβάστε όλο το βιβλίο εδώ)

     Για να έρθουμε επιτέλους και στα δικά μας, πάθος με το ποδόσφαιρο είχε ο Κωστής Παπαγιώργης. Φανατικός οπαδός του Παναθηναϊκού, παρακολουθούσε κάθε αγώνα κι έγραφε για το ποδόσφαιρο με την ίδια διεισδυτικότητα που έγραφε για τον Ντοστογιέφσκι ή τον Παπαδιαμάντη (ένα άρθρο του για τον Παπαδιαμάντη το 'χω κόψει και φυλάξει κι όποτε το διαβάζω φυσάει καθαρός αέρας μέσα μου). Όπως γράφει ο Ζαχαρίας Σώκος (www.oanagnostis.gr), ο Παπαγιώργης, που του άρεσε να πηγαίνει στο ξενυχτάδικο Ανατολή, συνήθιζε να λέει πως  "στο σκυλάδικο και στο γήπεδο παίζονται όλα".

     Τελειώνοντας, φανατικός ποδοσφαιρόφιλος ήταν και ο Μανόλης Αναγνωστάκης. Δεν έχανε αγώνα για αγώνα, είτε στο γήπεδο είτε στην τηλεόραση και μπορούσε να συζητά ώρες για το ποδόσφαιρο, κάνοντας εμβριθέστατες αναλύσεις για την τάδε φάση του δείνα αγώνα. Η πρώτη του ομάδα ήταν ο ΠΑΟΚ, όταν όμως ήρθε να ζήσει στην Αθήνα (έμενε στο Νέο Ηράκλειο, κοντά στο σχολείο μου, και κάθε μεσημέρι που περνούσα πρόσεχα μήπως τον δω να κάθεται στον κήπο) έγινε οπαδός του Απόλλωνα στη Ριζούπολη. Ωστόσο, η μεγάλη του αγάπη ήταν ο Άγιαξ, για τον οποίο έγραψε στην Αυγή της 28ης Οκτωβρίου του 1984 ένα κείμενο λατρείας με το ψευδώνυμο Αλ. Καμής, παραπέμποντας φυσικά σε έναν άλλο αριστερό διανοούμενο που λάτρευε το ποδόσφαιρο, τον Αλμπέρ Καμύ. (μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ)

Σάββατο 25 Ιουνίου 2016

ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ PATTI SMITH

     Είναι η πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησα το μπλογκ που πέρασαν τόσες μέρες χωρίς να γράψω τίποτα. Δεν είναι ότι βρισκόμουν σε ταξίδι μακρινό ούτε ότι μου συνέβη κάτι τρομερό, απλώς δεν είχα καμία όρεξη να σταθώ μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή. Βαριόμουν αφόρητα να ρίξω έστω και μια ματιά σε οποιαδήποτε σελίδα στο ίντερνετ, οπότε ο υπολογιστής έμενε κλειστός -αυτό θα πει αποτοξίνωση! Σήμερα όμως στρώθηκα να γράψω, καθότι έχει έρθει στην Αθήνα η αγαπημένη Patti Smith και νιώθω πως χρειάζεται να την τιμήσω -πέρα από το ότι θα πάω στη συναυλία- και μέσα από το μπλογκ. Επειδή λοιπόν είναι και η ίδια συγγραφέας (το βιβλίο της Just Kids κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κέδρος με τον τίτλο Πάτι και Ρόμπερτ) και πάνω απ' όλα επειδή αγαπά πολύ το διάβασμα και τα βιβλία, είπα να μεταφέρω εδώ ένα ποστ του open culture, όπου η Smith δημοσιεύει μια λίστα με τα αγαπημένα της βιβλία. Υπάρχει βέβαια ο λατρεμένος της Ρεμπώ, οι μπιτ συγγραφείς Κέρουακ, Γκινσμπεργκ και Μπάροουζ, με τον οποίο τη συνέδεε βαθιά φιλία, αλλά και Γκόγκολ, Προυστ, Μπροχ και Μπένγιαμιν, σε μία λίστα συναρπαστική, πολυσυλλεκτική και άκρως βιβλιοφιλική. Την παραθέτω παρακάτω, γράφοντας στα ελληνικά όσα βιβλία έχουν κυκλοφορήσει και στην ελληνική γλώσσα και στα αγγλικά τα υπόλοιπα. Οι παρενθέσεις είναι δικές μου.

  1. Ο Μαιτρ Και Η Μαργαρίτα, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ
  2. Ταξίδι στην Ανατολή, Έρμαν Έσσε
  3. Το Παιχνίδι Με Τις Χάντρες, Έρμαν Έσσε
  4. Η Καρδιά Του Σκότους, Τζόζεφ Κόνραντ
  5. Μόμπι Ντικ, Χέρμαν Μέλβιλ (Όσοι διαβάζουν το bibliokult ΞΕΡΟΥΝ ότι είναι μέσα και στη δική μου πεντάδα!)
  6. Μπίλι Μπαντ, Χέρμαν Μέλβιλ
  7. Τα Τραγούδια Της Αθωότητας, Ουίλιαμ Μπλέικ
  8. Τα Άγρια Αγόρια, Ουίλιαμ Μπάροουζ
  9. Ουρλιαχτό, Άλεν Γκίνσμπεργκ
  10. Μια Εποχή Στην Κόλαση, Αρθούρος Ρεμπώ
  11. Εκλάμψεις, Αρθούρος Ρεμπώ
  12. Wittgenstein's Poker, David Edmonds, John Eidinow
  13. Βιλέτ, Σαρλότ Μπροντέ
  14. The Process, Brion Gysin
  15. Cain's Book, Alexander Trocchi
  16. Κοριολανός, Ουίλιαμ Σέξπιρ
  17. Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας, Όσκαρ Ουάιλντ
  18. Τσάι Στη Σαχάρα, Πολ Μπόουλς (Τι βιβλίο! Και τι ταινία!)
  19. Ενάντια Στην Ερμηνεία, Σούζαν Σόνταγκ
  20. Αναζητώντας Τη Λήθη, Ιζαμπέλ Έμπερχαρντ (Τρομερή περίπτωση η Έμπερχαρντ, αν δεν την ξέρετε, αξίζει τον κόπο να την ψάξετε!)
  21. The Women Of Cairo, Gerard de Nerval
  22. Κάτω από Το Ηφαίστειο, Μάλκομ Λόουρι (Το 'χω πάνω-πάνω στη λίστα μ' αυτά που θέλω να διαβάσω!)
  23. Νεκρές Ψυχές, Νικολάι Γκόγκολ
  24. Το Βιβλίο Της Ανησυχίας, Φερνάντο Πεσόα
  25. Βιργιλίου Θάνατος, Χέρμαν Μπροχ (αυτό και το προηγούμενο είναι τα μοναδικά βιβλία που δεν έχω καταφέρει, όση ευσυνειδησία κι αν επιστράτευσα, να τελειώσω. Ειδικά το συγκεκριμένο, δεν μπόρεσα να το προχωρήσω πάνω από μερικές σελίδες. Μήπως να κάνω άλλη μια προσπάθεια, αφού επιμένει και η Πάτι;)
  26. Ψηλή Σηκώστε Στέγη, Ξυλουργοί, Τζ. Ντ. Σάλιντζερ
  27. Φράνι Και Ζούι, Τζ. Ντ. Σάλιντζερ 
  28. Το Άλικο Γράμμα, Ναθάνιελ Χόθορν
  29. A Night Of Serious Drinking, Rene Daumal
  30. Από Τη Μεριά Του Σουάν, Μαρσέλ Προυστ
  31. Ο Ευτυχισμένος Θάνατος, Αλμπερ Καμύ
  32. Ο Πρώτος Άνθρωπος, Αλμπέρ Καμύ
  33. Τα Κύματα, Βιρτζίνια Γουλφ
  34. Μπιγκ Σερ, Τζακ Κέρουακ
  35. Οτιδήποτε από τον Χ. Φ. Λάβκραφτ
  36. Οτιδήποτε από τον Τζ. Γ. Σέμπαλντ (Κι ο Σέμπαλντ πολύ ψηλά στη λίστα με τους συγγραφείς που θέλω να διαβάσω!)
  37. Το Ημερολόγιο Ενός Κλέφτη, Ζαν Ζενέ
  38. The Arcades Project ή οτιδήποτε από τον Βάλτερ Μπένγιαμιν
  39. Ποιητής Στη Νέα Υόρκη, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
  40. Η Χαμένη Τιμή Της Καταρίνα Μπλουμ, Χάινριχ Μπελ
  41. The Palm-Wine Drinkard, Amos Tutuola 
  42. Ice ή οτιδήποτε από την Anna Kavan
  43. The Divine Proportion, H. E. Huntley
  44. Νάντια, Αντρέ Μπρετόν

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016

Τρίτη 7 Ιουνίου 2016

ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗΝ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΗΝ ΑΠΟ ΘΑΛΑΣΣΗΣ

Όταν η Αφροδίτη
μέσα απ' το πορφυρό κύμα
γυμνή αναδύθηκε,
και τα μαλλιά της έσταζαν αλμύρα,
τα χέρια σήκωσε
κι έστιβε την πλεξούδα
πλάι στα λευκά της μάγουλα
που έσταζε
νερό του Αιγαίου
δείχνοντας ακάλυπτα
τα στήθη της μονάχα,
όσο η ντροπή επιτρέπει.
Μ' αν η θεά του πίνακα
είναι σαν την αλήθεια,
τότε φαντάζομαι
τι ταραχή μες στην καρδιά του Άρη.

Δημόκριτος, μτφρ. Ανδρέας Λεντάκης, Παλατινή Ανθολογία, Εκδόσεις Δωρικός.

Σάντρο Μποτιτσέλι, "Η Γέννηση Της Αφροδίτης"





















Υ.Γ.: Ναι, πρόκειται για τον γνωστό Δημόκριτο, τον φιλόσοφο από τα Άβδηρα, που υπήρξε σύγχρονος και συνομήλικος του Σωκράτη. Σύμφωνα με την παράδοση, έζησε εκατό χρόνια. Θεωρείται ιδρυτής της ατομικής θεωρίας. Για τον Γαλαξία είχε πει ότι αποτελείται από πλήθος "μικρών αστέρων συμφωτιζομένων αλλήλοις δια την πύκνωσιν". Για τον χρόνο έλεγε ότι είναι αγέννητος, όπως και η κίνηση· για την τύχη, ότι είναι ένα σκιάχτρο που το 'φτιαξαν οι άνθρωποι για να ομορφαίνουν την ανοησία τους.