ΤΟ ΞΥΠΟΛΗΤΟ ΤΑΓΜΑ

   

 Στις 12 Οκτωβρίου του 1944, η Αθήνα γιόρταζε την Απελευθέρωση και χιλιάδες Αθηναίοι ξεχύνονταν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν. Ανάμεσά τους βρίσκονταν πολλά παιδιά κι αρκετά απ' αυτά ήταν ορφανά του πολέμου, που πίστευαν ότι τα χειρότερα πέρασαν και τώρα πια κάποιος θα βρισκόταν να τα φροντίσει. Την ιστορία κάποιων τέτοιων παιδιών αφηγείται ο Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός) στην ταινία του 1954 "Το Ξυπόλητο Τάγμα", την πρώτη ελληνική ταινία που βραβεύτηκε σε διεθνές φεστιβάλ, αυτό του Εδιμβούργου το 1955, όπου ο Βιτόριο ντε Σίκα, μετά την προβολή του φιλμ, είπε στον σκηνοθέτη: "Αν είχες γυρίσει αυτή την ταινία προτού γυρίσω εγώ τον "Κλέφτη των Ποδηλάτων" τότε σήμερα θα ήσουν εσύ ο ντε Σίκα!".
     Η υπόθεση της ταινίας είναι η εξής: στη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη, ένας νεαρός, ο Δημήτρης, πιάνει ένα χαμίνι, τον Σταύρο, την ώρα που κλέβει ένα πορτοφόλι και του αφηγείται την ιστορία του, δηλαδή την ιστορία του Ξυπόλητου Τάγματος. Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί και την επίταξη των ορφανοτροφείων, πολλά ορφανά βρέθηκαν στον δρόμο, οπότε, για να επιβιώσουν, οργάνωσαν μια συμμορία που έκλεβε τρόφιμα από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες και τα μοιραζόταν με όποιον είχε ανάγκη. Κάποια στιγμή, η δράση τους έγινε ακόμα πιο ριψοκίνδυνη, όταν βοήθησαν μια διερμηνέα των Γερμανών να φυγαδεύσει έναν Αμερικάνο αξιωματικό στη Μέση Ανατολή. Όταν ο Δημήτρης τελειώνει την εξιστόρηση όλων αυτών των αντιστασιακών πράξεων που έμειναν στην αφάνεια, πείθει τον μικρό Σταύρο να εγκαταλείψει τη ζωή στον δρόμο και να μείνει στο ορφανοτροφείο.
     Η ταινία γυρίστηκε με πενιχρά μέσα και σχεδόν όλοι οι ηθοποιοί ήταν ερασιτέχνες. Ειδικότερα τα παιδιά που συμμετείχαν προέρχονταν από ορφανοτροφεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Τα γυρίσματα έγιναν σε φυσικούς χώρους, σε μια Θεσσαλονίκη αγνώριστη, κι η γλώσσα που χρησιμοποιούν οι ήρωες είναι μια απολαυστική αργκό άλλων εποχών, που αποδίδεται εύστοχα αλλά πολύ ελεύθερα στους αγγλικούς υπότιτλους. Η μουσική είναι του Μίκη Θεοδωράκη και ήταν η πρώτη φορά που έγραψε μουσική για ταινία.

Υ.Γ.: Πολλές από τις πληροφορίες είναι από εδώ.