Ο ΦΑΛΑΝΤΑ ΚΑΙ Η ΝΑΖΙΣΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

     Ανάμεσα σε πάρα πολλούς βασανισμένους συγγραφείς, ο Φάλαντα (1893-1947) διεκδικεί τον τίτλο του πιο βασανισμένου: στα δεκαέξι είχε ένα σοβαρό ατύχημα (τον παρέσυρε μια άμαξα της οποίας το άλογο τον κλότσησε στο πρόσωπο) κι ένα χρόνο μετά κόλλησε τύφο. Στα δεκαοχτώ, αποφάσισε ν' αυτοκτονήσει μαζί μ' έναν φίλο του, πυροβολώντας ο ένας τον άλλο στην καρδιά -μόνο που τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα είχαν συμφωνήσει· ο Φάλαντα πέτυχε τον στόχο του, ενώ ο φίλος αστόχησε. Κατηγορήθηκε για φόνο και, παρά την αθωωτική απόφαση, κλείστηκε σε ψυχιατρείο, ξεκινώντας μια μακρά σειρά εγκλεισμών σε διάφορα ιδρύματα. Μεταξύ αυτών των ιδρυμάτων ήταν και η φυλακή, εξαιτίας των μικροκλοπών που του εξασφάλιζαν τη δόση του, μιας και, λόγω των φρικτών πόνων μετά από το ατύχημα, είχε εθιστεί στη μορφίνη.

     Παρ' όλα αυτά, μετά το 1928, η μίζερη ζωή του φαινόταν ν' αλλάζει. Καταφέρε ν' απεξαρτηθεί, παντρεύτηκε, έπιασε δουλειά ως δημοσιογράφος και άρχισε να γίνεται γνωστός ως συγγραφέας. Ωστόσο, η ευτυχισμένη αυτή περίοδος δεν κράτησε πολύ. Η άνοδος των ναζί στην εξουσία έφερε καινούρια προβλήματα στον Φάλαντα, όπως άλλωστε σε όλους τους Γερμανούς. Το 1933 φυλακίστηκε από την Γκεστάπο με την κατηγορία της αντιναζιστικής δράσης, αν και μια βδομάδα αργότερα αναγκάστηκαν να τον αφήσουν ελεύθερο λόγω έλλειψης στοιχείων. Την επόμενη χρονιά, το Υπουργείο Προπαγάνδας πρότεινε την απόσυρση των έργων του από τις Δημόσιες Βιβλιοθήκες, γεγονός που συνοδεύτηκε από τη μείωση των πωλήσεων των βιβλίων του και επομένως την οικονομική κατάρρευση του συγγραφέα. Το 1935 ανακηρύχθηκε επίσημα "ανεπιθύμητος συγγραφέας", οπότε, προκειμένου ν' αποφύγει περαιτέρω προβλήματα με το καθεστώς, ξεκίνησε να γράφει παιδικά βιβλία. Αλλά τελικά τα προβλήματα δεν μπόρεσε να τ' αποφύγει. Όταν το 1937 εκδόθηκε το βιβλίο του "Λύκος μεταξύ Λύκων", ο Γκέμπελς όχι μόνο το ενέκρινε αλλά το βρήκε καταπληκτικό. Η επιδοκιμασία του Υπουργού Προπαγάνδας γέμισε με φόβο τον Φάλαντα, γιατί ήξερε ότι αργά ή γρήγορα θα ζητούσαν τη συνεργασία του. Πραγματικά, μετά από λίγο καιρό, ο Γκέμπελς του ζήτησε να γράψει ένα βιβλίο για τα δεινά μιας γερμανικής οικογένειας κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, από τα οποία τους ανακούφισαν οι ναζί όταν πήραν την εξουσία. Ο Φάλαντα τελικά υπέκυψε στις πιέσεις του Γκέμπελς κι έγραψε τον "Σιδερένιο Γκουστάβ".

μια σελίδα από το πυκνογραμμένο χειρόγραφο του Φάλαντα

     Αν και θα μπορούσε ν' αποφύγει έναν τέτοιο εξευτελιστικό συμβιβασμό με το να φύγει από τη χώρα, ο Φάλαντα δεν μπόρεσε να το κάνει, οπότε το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου τον βρήκε στη Γερμανία. Η καθημερινότητά του έγινε ακόμα πιο δύσκολη λόγω της γενικής έλλειψης σε βασικά αγαθά, αλλά και λόγω των γειτόνων, που απειλούσαν ότι θ΄αποκαλύψουν στις αρχές τα ψυχιατρικά του προβλήματά, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και στη θανάτωσή του. Τα πράγματα χειροτέρεψαν κι άλλο το 1944, όταν, μεθυσμένος, απείλησε με όπλο την πρώην γυναίκα του, οπότε τον συνέλαβαν και τον έκλεισαν -για μια ακόμη φορά- σε ψυχιατρείο. Για να γλιτώσει τις βάναυσες τιμωρίες που επιφύλασσαν οι Ναζί στους ψυχικά αρρώστους, πήρε την απόφαση να συνεργαστεί ξανά με τον Γκέμπελς και να γράψει ένα βιβλίο με αντισημιτικό περιεχόμενο. Αυτό που τελικά έγραψε όμως ήταν ένα παιδικό παραμύθι, ένα μικρό ημερολόγιο κι ένα εν πολλοίς αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα με αντιναζιστικό περιεχόμενο, τον "Πότη" (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κίχλη), κι όλα αυτά σ' ένα μόνο τετράδιο, όπου έγραψε πάρα πολύ πυκνά, με μικροσκοπικά γράμματα, ακόμα και ανάποδα και πλαγίως, φτάνοντας τις 72 γραμμές ανά σελίδα. Σε περίπτωση που οι Ναζί καταλάβαιναν τι είχε κάνει, δε θα γλίτωνε τον θάνατο, ωστόσο, εκείνοι μπόρεσαν να διακρίνουν μόνο το παιδικό παραμύθι, που ήταν γραμμένο με μεγαλύτερα γράμματα στις "κανονικές" γραμμές. Τελικά βγήκε από το ψυχιατρείο λίγο πριν από την ήττα του ναζιστικού καθεστώτος, τον Δεκέμβριο του '44, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει την οδυνηρή αυτή εμπειρία. Κύλησε ξανά στη μορφίνη και πέρασε το λίγο διάστημα που του απέμενε μπαινοβγαίνοντας σε κλινικές. Μέσα σε μια τέτοια κλινική έγραψε λίγο πριν πεθάνει το αριστούργημά του "Μόνος στο Βερολίνο", καταθέτοντας όλη την εξαθλίωση και την καταρράκωση της ανθρώπινης ύπαρξης στη ναζιστική Γερμανία, την οποία, άλλωστε είχε βιώσει κι ο ίδιος σ' όλες τις τις εκφάνσεις.

Πηγές: en.wikipedia.org και twoheadedgorilla.tumblr.com