Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

ΥΠΕΡΕΚΤΙΜΗΜΕΝΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΈΡΩΤΕΣ

     Ένα από τα συχνότερα θέματα στη λογοτεχνία είναι ο έρωτας· κατά κάποιο τρόπο, η λογοτεχνία είναι υπεύθυνη για την εικόνα που έχουμε για τον έρωτα, με όλες αυτές τις ιστορίες μεθυστικών, παθιασμένων ερώτων που γεννήθηκαν από τη φαντασία κάποιου συγγραφέα κι όμως είναι τέτοια η δύναμη τους, που μας φαίνονται πραγματικοί. Ωστόσο, κάποιοι από αυτούς τους μυθικούς έρωτες είναι, κατά τη γνώμη μου, πολύ κακό για το τίποτα: επιδερμικοί, ανώριμοι, ναρκισιστικοί και λιγάκι βαρετοί. Ας τους δούμε.

1. Ελένη και Πάρης (Ιλιάδα): Υποτίθεται ότι αυτοί οι δύο ένιωσαν τέτοιον παράφορο έρωτα, που η Ελένη παράτησε άντρα και παιδί για ν' ακολουθήσει τον Πάρη στην Τροία κι εκείνος ανάγκασε την πόλη του να υπομείνει επί δέκα χρόνια έναν φοβερό πόλεμο επειδή δεν μπορούσε να διανοηθεί τη ζωή του χωρίς την αγαπημένη του. Η Ιλιάδα όμως αλλιώς μας τα λέει: η Ελένη φαίνεται να έχει μετανιώσει που ακολούθησε τον Πάρη, αλλά δεν παίρνει την απόφαση να φύγει, κι ο Πάρης, αντί να δώσει μάχη για να κρατήσει κοντά του τη γυναίκα που αγαπά, περνά τον περισσότερο καιρό κλεισμένος στο παλάτι κι αφήνει τον αδερφό του τον Έκτορα να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Με λίγα λόγια, ανώριμοι, ανεύθυνοι τύποι που δεν έχουν τα κότσια να υπερασπιστούν την επιλογή τους.

2. Ρωμαίος και Ιουλιέτα (Ρωμαίος και Ιουλιέτα): Ίσως πρόκειται για το διασημότερο ζευγάρι ερωτευμένων αλλά, αν το σκεφτούμε λιγάκι, ο Ρωμαίος ήταν, πόσο, δεκαέξι; και η Ιουλιέτα γύρω στα δεκατέσσερα. Επίσης, ήταν δύο παιδιά καταπιεσμένα από τις οικογένειές τους και γενικότερα από τις συμβάσεις της εποχής. Επομένως, στην ουσία δεν είναι παρά συνηθισμένοι έφηβοι, που επαναστατούν ενάντια στα πάντα και οι ορμόνες τους έχουν χτυπήσει κόκκινο. Βέβαια, εντάξει, αυτοί οι δύο το έφτασαν στα άκρα, αλλά έτσι είναι οι έφηβοι, των άκρων.

3. Κάθυ και Χήθκλιφ (Ανεμοδαρμένα Ύψη): Τα "Ανεμοδαρμένα Ύψη" είναι η ιστορία ενός τρελού έρωτα. Μόνο που είναι περισσότερο τρελός παρά έρωτας. Το βιβλίο είναι μεν καταπληκτικό, οι δύο πρωταγωνιστές όμως είναι ανυπόφοροι. Κινητοποιούμενοι από έναν θηριώδη εγωισμό, κάνουν τα πάντα για να πονέσουν ο ένας τον άλλο και αντιμετωπίζουν όλες τις ανθρώπινες σχέσεις, με πρώτη -πρώτη τη δική τους, ως πεδίο ανταγωνισμού, όπου νικάει όποιος καταφέρει να εκμηδενίσει τον άλλο. Τελικά η Κάθυ πεθαίνει και ο Χήθκλιφ βυθίζεται στην παράνοια, αφού πρώτα οι πάντες γύρω τους γίνονται δυστυχισμένοι εξαιτίας τους. Κι όλα αυτά επειδή είναι τόσο μα τόσο ερωτευμένοι. Αν είναι έτσι, να μας λείπει.

4. Τζέην Έυρ και κ. Ρότσεστερ (Τζέην Έυρ): Άλλος ένας υπερεκτιμημένος έρωτας από την έτερη αδερφή Μπροντέ. Πάντα συμπαθούσα την Τζέην Έυρ, γιατί είναι ένας θετικός, μαχητικός γυναικείος χαρακτήρας, πρέπει όμως να παραδεχτούμε ότι ο έρωτάς της για τον πλούσιο αριστοκράτη και εργοδότη της κ. Ρότσεστερ κρύβει έναν κάποιο κοινωνικό αριβισμό. Σ' όλο το βιβλίο υπομένει τα θυμωμένα ξεσπάσματα και την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά αυτού του μπαϋρονικού τύπου, για να μας ανακοινώσει θριαμβευτικά στο τέλος ότι κατάφερε να τον παντρευτεί -χωρίς να νοιάζεται για το γεγονός ότι ο άντρας της κρατούσε την προηγούμενη γυναίκα του φυλακισμένη στη σοφίτα και τελικά την οδήγησε στον θάνατο. Μιλάμε για μεγάλο κελεπούρι.

5. Νταίζη Μπιουκάναν και Γκάτσμπι (Ο Μεγάλος Γκάτσμπι): Το ότι αυτός ο έρωτας ήταν υπερεκτιμημένος το ήξεραν όλοι εκτός από τον καημένο τον Γκάτσμπι. Η Νταίζη ήταν ένας άνθρωπος επιφανειακός, ανεύθυνος, που ενδιαφερόταν μόνο για την καλοπέρασή της και δεν μπορούσε ν' αγαπήσει κανέναν άλλο πέρα από τον εαυτό της. Ο Γκάτσμπι όμως δεν μπορούσε να τα δει όλα αυτά. Το μόνο που μπορούσε να δει ήταν αυτό που αντιπροσώπευε η Νταίζη για εκείνον: την οριστική οικειοποίηση μιας άλλης ταυτότητας, την απόλυτη καταξίωση, με δυο λόγια, το ίδιο το αμερικάνικο όνειρο.

6. Μικρός Πρίγκιπας και Τριαντάφυλλο (Ο Μικρός Πρίγκιπας): Πέρα από το ότι γενικά μας έχουν πρήξει με τον "Μικρό Πρίγκιπα", βρίσκω εντελώς ακατανόητη την προσκόλλησή του στο τριαντάφυλλο: είναι αγενές, ιδιότροπο, κάνει συνέχεια μούτρα και ανήκει σ' εκείνη την εκνευριστική κατηγορία πλασμάτων που θεωρούν ότι όλοι οι υπόλοιποι έχουν έρθει στον κόσμο για να τους υπηρετούν. Παρ' όλα αυτά, ο Μικρός Πρίγκιπας του είναι απολύτως αφοσιωμένος. Φαίνεται ότι ανήκει σε άλλη πολυπληθή κατηγορία ανθρώπων, εκείνων που ο οργανισμός τους την τραβάει την καταπίεση και χρειάζονται έναν τύραννο πάνω από το κεφάλι τους για να νιώθουν καλά. Χωρίς αυτή τη δεύτερη κατηγορία, η πρώτη δεν θα είχε καμία ελπίδα...

2 σχόλια: