Δευτέρα 4 Μαρτίου 2013

COMFORT BOOKS

     Μέσα σ' όλον αυτό τον ορυμαγδό περιοδικών, βιβλίων και τηλεοπτικών εκπομπών για τη μαγειρική και το φαγητό, ένας καινούριος "όρος" έχει τραβήξει την προσοχή μου, το λεγόμενο "comfort food", δηλαδή, κατά κάποιο τρόπο, το "φαγητό που ανακουφίζει". Πρόκειται για φαγητά στα οποία καταφεύγουμε όταν έχουμε περάσει μια δύσκολη, καταπιεστική μέρα και θέλουμε να ηρεμήσουμε και ν' ανακουφιστούμε από το άγχος και την πίεση. Είναι τα φαγητά που μας μαγείρευε η μαμά μας, ξυπνούν μνήμες από την παιδική ηλικία και συνήθως είναι αρκετά παχυντικά: ψητό στο φούρνο με πατάτες, μακαρόνια με κιμά ή παστίτσιο. Από την πρώτη κιόλας μπουκιά, νιώθουμε παρηγορημένοι, αφού διαπιστώνουμε ότι ο κόσμος όπως τον ξέραμε δεν έχει ακόμα καταρρεύσει.
     Αναρωτήθηκα λοιπόν αν υπάρχουν βιβλία με παρόμοια ανακουφιστική επίδραση, αν υπάρχουν δηλαδή βιβλία στα οποία ανατρέχω όποτε νιώθω ότι κάτι δεν πάει καλά. Μετά από σκέψη, κατέληξα στα εξής δύο: τη "Λωξάντρα" της Μαρίας Ιορδανίδου, από τις εκδόσεις Εστία και το "Καπλάνι της Βιτρίνας" της Άλκης Ζέη, μέχρι πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέδρος και τώρα πια από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Δεν πρόκειται για τα αγαπημένα μου βιβλία, ούτε τα θεωρώ αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ωστόσο, κοντεύουν να διαλυθούν από την πολλή χρήση. Χμμμ...Με μια πιο προσεκτική ματιά, μπορώ να βρω πολλές αναλογίες με το λεγόμενο "comfort food". Πρωτ' απ' όλα, η αίσθηση της οικειότητας. Ενώ σ' αυτό το μπλογκ δεν έχω γράψει για κανένα ελληνικό λογοτεχνικό έργο, επέλεξα δύο ελληνικά βιβλία και μάλιστα γραμμένα από γυναίκες. Επίσης, το ένα είναι παιδικό και το άλλο είναι προσιτό ακόμα και σε μικρές ηλικίες, άρα ξυπνούν μνήμες από την παιδική/ εφηβική ηλικία. Μια τρίτη ομοιότητα είναι η αίσθηση σταθερότητας και αισιοδοξίας που μεταδίδουν, καθώς αναφέρονται σ' έναν κόσμο γεμάτο ζεστασιά και νόημα.
     Χαζεύοντας μια μέρα τις λογοτεχνικές λίστες του guardian (ναι, η μανία μου με τις λίστες έχει φτάσει σ' αυτό το σημείο, ωστόσο τις προτείνω ανεπιφύλακτα αν πάσχετε από παρόμοιο εθισμό και έχετε χρόνο να σκοτώσετε), ανακάλυψα αυτήν εδώ, που δεν αναφέρεται βέβαια στον όρο "comfort books", αλλά στα βιβλία χωρίς τα οποία δεν μπορεί κανείς να ζήσει. Διαπίστωσα λοιπόν ότι υπάρχουν αρκετές ομοιότητες, καθώς βρίσκει κανείς αρκετά παιδικά βιβλία ("Μικρές Κυρίες", "Ο άνεμος στις ιτιές" κ.α.), εξαιρετικά μεγάλο αριθμό Άγγλων συγγραφέων και, γενικότερα, πολλά κλασικά βιβλία, τα οποία είναι πιθανότερο να έχει διαβάσει κάποιος σε μικρότερη ηλικία. Λέτε λοιπόν τα συμπεράσματά μου να έχουν βάση ή είναι εντελώς αυθαίρετα; Έχετε εσείς "comfort books"; Αν ναι, ποια;

Υ.Γ. Θα κλείσω με ένα βίντεο των τίτλων αρχής της τηλεοπτικής μεταφοράς της Λωξάντρας. Στους νεότερους αναγνώστες, θα φανεί παλαιολιθικό. Και είναι, αφού η σειρά γυρίστηκε το 1980. Στους μεγαλύτερους όμως, μεταδίδει μια αίσθηση οικειότητας αντίστοιχη με αυτή του βιβλίου.


8 σχόλια:

  1. Αυτό το βιβλίο φέρνει πλέον και σε μένα αναμνήσεις και μια περίεργη αίσθηση οικειότητας.. φιλιά πολλά! dz

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι, ξέρω για ποιο πράγμα μιλάς.. Πολλά φιλιά κι από μένα!

      Διαγραφή
  2. Κατερίνα καλησπέρα. Ενθουσιάστηκα όταν είδα τα βιβλία που επέλεξες ως comfort books. Από τότε που άρχισε η κρίση έχω διαβάσει τρεις φορές την Λωξάνδρα και πράγμα περίεργο βρίσκω ακόμα απαντήσεις στις σελίδες του. Εκείνο το "εν τω ολιγω αναπαυόμενος" αν θυμάμαι καλά την φράση μου φέρνει βαθιά συγκίνηση. Το Καπλάνι της βιτρίνας το ανακάλυψα όταν τα παιδιά μου ήταν μικρά σε ένα αναγνωστικό και αμέσως έσπευσα να το διαβάσω. Αγαπημένο βιβλίο.
    Ξαναδιάβασα επίσης "Το Κάστρο" του Κρόνιν. Αναρωτιέμαι τι αναζητώ, ίσως το χαμένο ήθος ή την βεβαιότητα της νεανικής μου ηλικίας; Όπως και να έχει νοιώθω την ίδια με τότε χαρά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ' ευχαριστώ για το πολύ ωραίο σχόλιο!Χαίρομαι που μέσα από το μπλογκ επικοινωνώ τόσο ουσιαστικά με κάποιους ανθρώπους!

      Διαγραφή
  3. πολύ ωραίο κείμενο..εγώ για comfort έχω ωστόσο ταινίες-ο ιησούς από την ναζαρετ,ιερεμίας τζόνσον,μάρκο πόλο-τι σου λέω τώρα-
    και μην ξεχνάμε τον ελύτη-οταν αισθάνεστε άσχημα μνημονεύετε πάντα Παπαδιαμάντη και Σολωμό

    αν και η αγγλική λέξη comfort δεν ταιριάζει με γίγαντες επιπέδου Σολωμού και Παπαδιαμάντη

    ορίστε και ένα βίντεο αφιερωμένο
    http://www.youtube.com/watch?v=aqHLRGFvifI

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστά, και οι ταινίες μπορούν να λειτουργήσουν με τον ίδιο τρόπο...Όσο για τον Ελύτη, είχε πολύ δίκιο, αφού οι δύο αυτοί συγγραφείς, πέρα από το μέγεθος του ταλέντου τους, αποπνέουν τόση ανθρωπιά και ευαισθησία που λειτουργούν παρηγορητικά. Το τραγούδι με τη σειρά του, είναι πολύ όμορφο και πολύ σπάνιο, αν δεν απατώμαι. Μου δίνει ιδέα για αφιερώματα: στη μελοποιημένη ποίηση γενικότερα, στον Λόρκα, στη μεσαιωνική ποίηση...Σ' ευχαριστώ πολύ!

      Διαγραφή
  4. Καλησπέρα Κατερίνα. Πράγματι, οι ομοιότητες είναι πολλές! Comfort food - comfort books, μ'αρέσει πολύ αυτός ο παραλληλισμός. Την δική μου εκδοχή του comfort food την διάβασες και μ' αρέσει που διαβάζω τώρα την δική σου εκδοχή του comfort book(s). Η Λωξάντρα είναι αγαπημένη για πολλούς λόγους και το βιβλίο δυστυχώς δεν το έχω μαζί μου στην Ολλανδία. Αν το είχα, θα το ξαναδιάβαζα.
    Χαίρομαι που σε βρήκα και σ' ευχαριστώ κι από εδώ για το σχόλιο που μου άφησες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σ' ευχαριστώ πολύ! Χαίρομαι που σ' αρέσει ο παραλληλισμός των δύο και χαίρομαι ακόμα περισσότερο που αγαπάς κι εσύ τη Λωξάντρα, αν και το περίμενα, κατά κάποιο τρόπο είστε κι δύο Πολίτισσες μαγείρισσες, έτσι δεν είναι; Μακάρι να μπορούσα να σου στείλω το βιβλίο και λίγο αττικό ουρανό να σε κρατήσουν μέχρι να'ρθει κι εκεί ο ήλιος. Καλό απόγευμα!

      Διαγραφή