Τα διηγήματα που περιλαμβάνονται στο "Γκιακ", το τελευταίο βιβλίο του Δημοσθένη Παπαμάρκου, είναι αφηγήσεις αντρών από τ' αρβανιτοχώρια της περιοχής της Λοκρίδας, οι οποίοι πήραν μέρος στον Μικρασιατικό Πόλεμο· το θέμα όμως δεν είναι τόσο ο ίδιος ο πόλεμος, όσο το βάρος της εμπειρίας του πολέμου μετά την επιστροφή στην "κανονική" ζωή -και μάλιστα μια ζωή που κινείται σε πλαίσιο αυστηρά καθορισμένο από τους χθόνιους νόμους ενός πατροπαράδοτου κώδικα τιμής. Οι ήρωες, φορείς αυτής της αρχέγονης παράδοσης, προσπαθούν να βρουν τη θέση τους στον κόσμο και τη ζωή του χωριού τους αλλά έχουν πια αλλάξει· ο πόλεμος, η ευθύνη των όσων έχουν συμβεί εκεί, μπορεί να βαραίνουν με διαφορετικό τρόπο πάνω στους ώμους κάθε ήρωα, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση καταφέρνουν να τους τσακίσουν. Άνθρωποι λαϊκοί, που λειτουργούν κυρίως με το ένστικτο, αφήνουν να φανεί το κομμάτι εκείνο της ψυχής τους που'ναι "μαύρο σαν του λαγού το αίμα", μέσα από μια σειρά μονολόγων/ διαλόγων, όπου η σχέση του συνομιλητή με τον αφηγητή αποκαλύπτεται στην τελευταία πρόταση. Αυτός ακριβώς ο εξομολογητικός τόνος της ιστορίας, που λέγεται από τη μεριά του θύτη, είναι που κάνει τον αναγνώστη (όπως και το περιβάλλον του ήρωα) να νιώθει άβολα καθώς προχωρά την ανάγνωση και συνειδητοποιεί αυτά που ξέρει και προτιμά να ξεχνάει όσον αφορά στον πόλεμο. Με τον ίδιο τρόπο, άλλωστε, ξεχνά και τις συνθήκες παραγωγής των προϊόντων μαζικής κατανάλωσης ή τις συνθήκες σφαγής των ζώων: όλα μπορούμε να τα ξεχάσουμε, αρκεί να φεύγει από πάνω μας η ευθύνη, αρκεί να είναι προς όφελός μας, όπως άλλωστε υπογραμμίζει ο συγγραφέας στην πιο δυνατή ιστορία, το "Νόκερ", που πολύ σωστά έχει τοποθετηθεί στο τέλος του βιβλίου. Η γραφή του Παπαμάρκου, που χρησιμοποιεί το ιδίωμα της περιοχής, είναι αδρή, δωρική, και η πλοκή σφιχτοδεμένη. Τίποτα δεν περισσεύει στο έργο αυτό, που έρχεται από πολύ παλιά αλλά φέρνει κάτι καινούριο.
Υ.Γ.: Το βιβλίο, που έχει πάρει το βραβείο διηγήματος του περιοδικού
Αναγνώστης (
www.oanagnostis.gr), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις
Αντίποδες, έναν καινούριο εκδοτικό οίκο, ο οποίος ήδη έχει να επιδείξει εξαιρετικές εκδόσεις .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου