ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

     Το βίντεο στο προηγούμενο post  ήταν από το 1961 στο San Francisco και απεικονίζει τη φάση του rock and roll, με τη μπριγιαντίνη στα μαλλιά, τα φλιπεράκια και τις νεανικές συμμορίες. Την ίδια ακριβώς χρονιά, στην άλλη άκρη της χώρας είχε αρχίσει να διαμορφώνεται μια άλλη, εντελώς διαφορετική τάση, η οποία θα σημάδευε ολόκληρη τη δεκαετία του '60. Μιλάω βέβαια για τη folk σκηνή στοVillage της Νέας Υόρκης, την οποία περιγράφουν με τον δικό τους, ιδιοφυώς σαρκαστικό τρόπο, οι αδερφοί Κοέν στην τελευταία τους ταινία, Inside Llewyn Davis: μια κοινότητα ανθρώπων που είχαν αντιληφθεί ότι οι καιροί αλλάζουν, που ασφυκτιούσαν με την κομφορμιστική ευδαιμονία της αμερικάνικης κοινωνίας κι απέπνεαν έναν άλλον αέρα, τον αέρα της ελευθερίας. Όλη αυτή η ατμόσφαιρα της ανεμελιάς, του πειραματισμού και της ορμητικής προσδοκίας για τη νέα εποχή που έρχεται, αντανακλάται στο διάσημο εξώφυλλο του "Freewheelin' Bob Dylan". Κι ακόμη, πέρα απ' αυτά, αντανακλάται ο έρωτας δύο ωραίων, νέων ανθρώπων, που μοιάζουν πλήρως απορροφημένοι ο ένας από τον άλλο κι απόλυτα αυτάρκεις μέσα στον έρωτά τους. Ο ένας είναι βέβαια o Bob Dylan και η αγαπημένη του, η Suze Rotolo, για την οποία μέχρι πρόσφατα δεν ήξερα τίποτε άλλο, πέρα από το ότι είναι το κορίτσι στο εξώφυλλο του "Freewheelin' Bob Dylan". Τις τελευταίες μέρες όμως, με αφορμή την ταινία των Κοέν, όπου ο Dylan δεν εμφανίζεται παρά στο τέλος αλλά είναι στο μυαλό του θεατή σ' όλη τη διάρκεια του φιλμ, έψαξα αρκετά για τη γυναίκα αυτή και διαπίστωσα ότι ήταν πολύ μα πολύ σπουδαία.
     Η Rotolo λοιπόν, γεννήθηκε στο Queens της Νέας Υόρκης το 1943. Οι γονείς της, ιταλικής καταγωγής, ήταν μέλη του αμερικάνικου κομμουνιστικού κόμματος κι έδωσαν στις κόρες τους ανάλογη ανατροφή, πράγμα που σιγουρα δεν τις έκανε ιδιαίτερα δημοφιλείς στην ψυχροπολεμική Αμερική του '50. Κάποια στιγμή η Suze  πήρε το μετρό από το Queens για το Village - το μέρος όπου κατέληγαν όλοι όσοι ένιωθαν ότι δεν "κολλάνε" αλλού - και δε γύρισε ποτέ πίσω. Εκεί γνώρισε και τον Bob Dylan, στο Riverside Church Folk Concert, τον Ιούλιο του 1961. Εκείνος ήταν 20 κι αυτή 17. Ο ίδιος ο Dylan περιγράφει την πρώτη τους συνάντηση στην αυτοβιογραφία του ως εξής: "Από την πρώτη στιγμή, δε μπορούσα να πάρω τα μάτια μου από πάνω της. Ήταν το πιο ερωτικό πλάσμα που είχα δει. Είχε σταρένιο δέρμα και χρυσά μαλλιά, καθαρόαιμη Ιταλίδα. Ο αέρας γέμισε ξαφνικά με μπανανόφυλλα. Αρχίσαμε να μιλάμε και το κεφάλι μου άρχισε να στριφογυρίζει. [...] Γνωρίζοντάς την, ήταν σαν να μπήκα στις ιστορίες του Χίλιες και Μια Νύχτες. Είχε ένα χαμόγελο που μπορούσε να φωτίσει ένα δρόμο γεμάτο κόσμο και ήταν όλο ζωντάνια, είχε ένα είδος αισθησιασμού - ένα ζωντανό άγαλμα του Rodin." Η Rotolo ήταν αυτή που έστρεψε τον Dylan σε πιο πολιτικοποιημένα τραγούδια και τον έφερε σ' επαφή με την ποίηση του Ρεμπώ και του Αρτώ, όπως επίσης και με το έργο του Μπρεχτ. Το ζευγάρι άρχισε να συζεί στις αρχές του 1962, πράγμα που δεν ενέκρινε καθόλου η οικογένεια της Rotolo. Σύμφωνα με την ίδια, "δημιουργήσαμε αυτόν τον ιδιωτικό κόσμο. Αναζητούσαμε την ποίηση και τη βρήκαμε ο ένας στον άλλο. Είμασταν τόσο υπερευαίσθητοι, και οι δύο. Γι' αυτό ήταν μια καλή σχέση, αλλά γι' αυτό ήταν και δύσκολη."
     Πράγματι, καθώς η φήμη του Dylan μεγάλωνε, η σχέση τους γινόταν όλο και πιο δύσκολη για τη Suze. Όπως γράφει η ίδια στο βιβλίο της Freewheelin Time (το οποίο ξεκίνησα προχθές και θα σας πω περισσότερα όταν το τελειώσω), "ο Bob ήταν χαρισματικός: ήταν γεμάτος φως, ένας φάρος, αλλά ήταν και μια μαύρη τρύπα. ΄Ηθελε αφοσίωση, υποστήριξη και προστασία, που δε μπορούσα να του προσφέρω με σταθερότητα και συνέπεια, μάλλον επειδή τα χρειαζόμουν και η ίδια." Το 1963, η Rotolo έμεινε έγκυος και αποφάσισε να κάνει έκτρωση, κάτι που τελικά το ζευγάρι δεν κατάφερε να ξεπεράσει και, σε συνδυασμό με την παράλληλη σχέση του Dylan με τη Joan Baez και την εχθρότητα της οικογένειας Rotolo, τους οδήγησε στο χωρισμό το 1964. Η Rotolo, αφού αρνήθηκε να περιοριστεί στο ρόλο της γυναίκας στο πλάι ενός σπουδαίου άντρα, συνέχισε να επιδιώκει τη δική της προσωπική εξέλιξη: έγινε αναγνωρισμένη καλλιτέχνις, δίδαξε στο Parsons School of Design και συνέχισε να συμμετέχει ενεργά στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα ως το θάνατό της, το 2011. Εν τω μεταξύ, παντρεύτηκε και έκανε ένα γιο, που επίσης ασχολείται με τη μουσική. Για δεκαετίες απέφευγε να μιλά για τη σχέση της με τον Dylan, η οποία, όπως έλεγε η ίδια, ήταν ο ελέφαντας στο δωμάτιο της ζωής της. Για πρώτη φορά μίλησε στο ντοκιμαντέρ του Scorsese No Direction Home, το 2005 και στη συνέχεια, το 2008, έγραψε το δικό της βιβλίο για τη ζωή των ανθρώπων "που είχαν κάτι να πουν και όχι κάτι να πουλήσουν" στο Village της Νέας Υόρκης, στις αρχές της δεκαετίας του '60, σε μια εποχή ελευθερίας.

Ο Dylan, η Rotolo και ο Dave Van Ronk, στον οποίο βασίστηκαν οι Κοέν για τον κεντρικό χαρακτήρα στο Inside Llewyn Davis.

Οι παραπάνω φωτογραφίες προέρχονται από το oldloves.tumblr.com και οι πληροφορίες κυρίως από αυτό το άρθρο των New York Times. Ας ακούσουμε κι ένα πολύ αγαπημένο μου τραγούδι του Dylan, το οποίο έγραψε για τη Rotolo την εποχή που έλειπε στην Ιταλία για να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο στο Πανεπιστήμιο της Perugia. Το τραγούδι είναι το Boots of Spanish Leather.