Εκτός από τους επαγγελματίες συγγραφείς και μάλιστα εκείνους που ήταν αρκετά τυχεροί ώστε να γίνουν γρήγορα γνωστοί και να μπορούν να ζουν από τα έργα τους ή εκείνους τους ακόμα πιο τυχερούς, που είχαν αρκετά χρήματα ώστε να ζουν χωρίς να δουλεύουν, υπήρχαν και συγγραφείς που έπρεπε να κάνουν κάποια δουλειά για να ζήσουν, τουλάχιστον μέχρι ν' αναγνωριστεί το έργο τους. Η λίστα με τα επαγγέλματα που άσκησαν κατά καιρούς διάφοροι συγγραφείς είναι μεγάλη και πολυσυλλεκτική· κι ακόμα δείχνει ότι τα πρώτα μας επαγγελματικά βήματα δεν καθορίζουν απαραίτητα την υπόλοιπη ζωή μας, μπορούν όμως να μετουσιωθούν σε πολύτιμες εμπειρίες.
Ξεκινάμε με τους συγγραφείς που έκαναν επαγγέλματα τόσο περιπετειώδη, όσο και τα έργα που έγραφαν. Προφανώς, οι εμπειρίες τους στο χώρο της δουλειάς τούς προμήθευσαν με άφθονο υλικό για τα βιβλία τους.
Τζόζεφ Κόνραντ: Προτού γίνει συγγραφέας, ο Κόνραντ ήταν ναυτικός. Υπηρέτησε στο εμπορικό ναυτικό για 19 χρόνια, φεύγοντας με το βαθμό του πρώτου καπετάνιου. Οι εμπειρίες του από τη ζωή στη θάλασσα και τα πρόσωπα που γνώρισε τα χρόνια εκείνα ήταν η έμπνευση για τα περισσότερα έργα του. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, έχει κρατήσει τα ονόματα των προσώπων που υπήρξαν η βάση για τους χαρακτήρες που δημιούργησε.
Χέρμαν Μέλβιλ: Ο συγγραφέας του Μόμπι Ντικ είχε δουλέψει κι ο ίδιος ως φαλαινοθήρας. Στις 3 Ιανουαρίου του 1841 σάλπαρε με το φαλαινοθηρικό Acushnet για τον Ειρηνικό, κι όπως έλεγε αργότερα ο ίδιος "η ζωή του ξεκίνησε πραγματικά εκείνη τη μέρα". Αργότερα, βέβαια, εγκατέλειψε τη ζωή στη θάλασσα κι έγινε τελωνειακός στη Νέα Υόρκη, δουλειά που κράτησε για 19 ολόκληρα χρόνια, κερδίζοντας μάλιστα τη φήμη του "μοναδικού έντιμου υπαλλήλου σ' έναν εντελώς διεφθαρμένο οργανισμό". Σ' αυτή τη λιγότερο περιπετειώδη φάση της ζωής του εμπνεύστηκε έναν ακόμα εμβληματικό λογοτεχνικό χαρακτήρα, τον Μπάρτλεμπυ στο διήγημα Μπάρτλεμπυ ο Γραφιάς.
Τζακ Λόντον: Ο συγγραφέας που έγραψε το Κάλεσμα της Άγριας Φύσης και τον Ασπροδόντη είχε ζήσει παρόμοιες εμπειρίες στην περιοχή όπου διαδραματίζονται και τα δύο έργα, το Κλόνταϊκ, όπου δοκίμασε την τύχη του ως χρυσοθήρας.
Ντάσιελ Χάμετ: Ο άνθρωπος που έγραψε αστυνομικά μυθιστορήματα με πρωταγωνιστές κυνικούς ντετέκτιβ, όπως Το Γεράκι της Μάλτας και Ο Κόκκινος Θερισμός, είχε υπάρξει κι ο ίδιος ιδιωτικός ντετέκτιβ στο διάσημο Πρακτορείο Πίνκερτον, από το 1915 ως το 1922.
Άλλη, εντελώς διαφορετική κατηγορία είναι αυτή των υπαλλήλων, δημόσιων και μη. Στο έργο όσων περιλαμβάνονται στη λίστα επικρατεί μια πνιγηρή ατμόσφαιρα που φαίνεται να σχετίζεται με το γεγονός ότι ασφυκτιούσαν κάνοντας μια βαρετή δουλειά.
Κώστας Καρυωτάκης: Κανένας συγγραφέας δεν έχει αποδώσει τη μίζερη μονοτονία της δημοσιοϋπαλληλικής καθημερινότητας πιο εύστοχα από τον Καρυωτάκη. Αν κι έκανε μια προσπάθεια να δουλέψει ως δικηγόρος, ο Καρυωτάκης διορίστηκε ως υπάλληλος στο Δημόσιο, υπηρετώντας σε διάφορες περιοχές, με τελευταίο σταθμό, όπως όλοι ξέρουμε, την Πρέβεζα.
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η οικονομική καταστροφή της οικογένειάς του μετά τον θάνατο του πατέρα του έκανε τον Καβάφη ν' αναζητήσει μια δουλειά που θα του εξασφάλιζε σταθερό εισόδημα, οπότε έγινε υπάλληλος στην Αγγλική Εταιρεία Υδάτων της Αλεξάνδρειας, όπου δούλεψε όλη του τη ζωή.
Τ.Σ. Έλιοτ: Ο συγγραφέας της Έρημης Χώρας ήταν τραπεζικός υπάλληλος στην τράπεζα Lloyd's του Λονδίνου. Πριν είχε δουλέψει ως δάσκαλος και μετά ως υπάλληλος στον εκδοτικό οίκο Faber and Faber.
Φράντς Κάφκα: Παρ' όλο που κι ο Κάφκα σπούδασε στη Νομική, έγινε τελικά υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας. Δεν ήταν μια δουλειά που τον ικανοποιούσε, μάλλον τον έκανε να νιώθει ότι σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε κατσαρίδα, τουλάχιστον όμως του άφηνε αρκετό χρόνο για να γράφει.
Σε ειδική κατηγορία μπαίνουν οι γιατροί. Πραγματικά, δεν ξέρω ποια εξήγηση υπάρχει για το ότι τόσοι λογοτέχνες είχαν σπουδάσει ιατρική. Η ουσία όμως είναι ότι χωρίς αυτούς τους γιατρούς, η λογοτεχνία θα ήταν πολύ φτωχότερη: Αντόν Τσέχοφ, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, Αντρέ Μπρετόν (υπηρέτησε ως γιατρός στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου συνέβησαν δυο καθοριστικά γεγονότα για την μετέπειτα πορεία του, η γνωριμία του με τον Ζακ Βασέ και η επαφή με το έργο του Φρόιντ), Λουί Φερντινάντ Σελίν, Μανόλης Αναγνωστάκης, Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, Γιώργος Χειμωνάς και Ίρβινγκ Γιάλομ (ο Χειμωνάς κι ο Γιάλομ ήταν ψυχίατροι· ειδικά ο Γιάλομ -που παραμένει ψυχίατρος, μιας και είναι ακόμα εν ζωή- συμπλέκει στα έργα του τη λογοτεχνία με την ψυχανάλυση, αντλώντας το υλικό του από τις συνεδρίες με τους ασθενείς του).
Ξεκινάμε με τους συγγραφείς που έκαναν επαγγέλματα τόσο περιπετειώδη, όσο και τα έργα που έγραφαν. Προφανώς, οι εμπειρίες τους στο χώρο της δουλειάς τούς προμήθευσαν με άφθονο υλικό για τα βιβλία τους.
Τζόζεφ Κόνραντ: Προτού γίνει συγγραφέας, ο Κόνραντ ήταν ναυτικός. Υπηρέτησε στο εμπορικό ναυτικό για 19 χρόνια, φεύγοντας με το βαθμό του πρώτου καπετάνιου. Οι εμπειρίες του από τη ζωή στη θάλασσα και τα πρόσωπα που γνώρισε τα χρόνια εκείνα ήταν η έμπνευση για τα περισσότερα έργα του. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, έχει κρατήσει τα ονόματα των προσώπων που υπήρξαν η βάση για τους χαρακτήρες που δημιούργησε.
Χέρμαν Μέλβιλ: Ο συγγραφέας του Μόμπι Ντικ είχε δουλέψει κι ο ίδιος ως φαλαινοθήρας. Στις 3 Ιανουαρίου του 1841 σάλπαρε με το φαλαινοθηρικό Acushnet για τον Ειρηνικό, κι όπως έλεγε αργότερα ο ίδιος "η ζωή του ξεκίνησε πραγματικά εκείνη τη μέρα". Αργότερα, βέβαια, εγκατέλειψε τη ζωή στη θάλασσα κι έγινε τελωνειακός στη Νέα Υόρκη, δουλειά που κράτησε για 19 ολόκληρα χρόνια, κερδίζοντας μάλιστα τη φήμη του "μοναδικού έντιμου υπαλλήλου σ' έναν εντελώς διεφθαρμένο οργανισμό". Σ' αυτή τη λιγότερο περιπετειώδη φάση της ζωής του εμπνεύστηκε έναν ακόμα εμβληματικό λογοτεχνικό χαρακτήρα, τον Μπάρτλεμπυ στο διήγημα Μπάρτλεμπυ ο Γραφιάς.
Τζακ Λόντον: Ο συγγραφέας που έγραψε το Κάλεσμα της Άγριας Φύσης και τον Ασπροδόντη είχε ζήσει παρόμοιες εμπειρίες στην περιοχή όπου διαδραματίζονται και τα δύο έργα, το Κλόνταϊκ, όπου δοκίμασε την τύχη του ως χρυσοθήρας.
Ντάσιελ Χάμετ: Ο άνθρωπος που έγραψε αστυνομικά μυθιστορήματα με πρωταγωνιστές κυνικούς ντετέκτιβ, όπως Το Γεράκι της Μάλτας και Ο Κόκκινος Θερισμός, είχε υπάρξει κι ο ίδιος ιδιωτικός ντετέκτιβ στο διάσημο Πρακτορείο Πίνκερτον, από το 1915 ως το 1922.
Άλλη, εντελώς διαφορετική κατηγορία είναι αυτή των υπαλλήλων, δημόσιων και μη. Στο έργο όσων περιλαμβάνονται στη λίστα επικρατεί μια πνιγηρή ατμόσφαιρα που φαίνεται να σχετίζεται με το γεγονός ότι ασφυκτιούσαν κάνοντας μια βαρετή δουλειά.
Κώστας Καρυωτάκης: Κανένας συγγραφέας δεν έχει αποδώσει τη μίζερη μονοτονία της δημοσιοϋπαλληλικής καθημερινότητας πιο εύστοχα από τον Καρυωτάκη. Αν κι έκανε μια προσπάθεια να δουλέψει ως δικηγόρος, ο Καρυωτάκης διορίστηκε ως υπάλληλος στο Δημόσιο, υπηρετώντας σε διάφορες περιοχές, με τελευταίο σταθμό, όπως όλοι ξέρουμε, την Πρέβεζα.
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η οικονομική καταστροφή της οικογένειάς του μετά τον θάνατο του πατέρα του έκανε τον Καβάφη ν' αναζητήσει μια δουλειά που θα του εξασφάλιζε σταθερό εισόδημα, οπότε έγινε υπάλληλος στην Αγγλική Εταιρεία Υδάτων της Αλεξάνδρειας, όπου δούλεψε όλη του τη ζωή.
Τ.Σ. Έλιοτ: Ο συγγραφέας της Έρημης Χώρας ήταν τραπεζικός υπάλληλος στην τράπεζα Lloyd's του Λονδίνου. Πριν είχε δουλέψει ως δάσκαλος και μετά ως υπάλληλος στον εκδοτικό οίκο Faber and Faber.
Φράντς Κάφκα: Παρ' όλο που κι ο Κάφκα σπούδασε στη Νομική, έγινε τελικά υπάλληλος ασφαλιστικής εταιρείας. Δεν ήταν μια δουλειά που τον ικανοποιούσε, μάλλον τον έκανε να νιώθει ότι σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε κατσαρίδα, τουλάχιστον όμως του άφηνε αρκετό χρόνο για να γράφει.
Σε ειδική κατηγορία μπαίνουν οι γιατροί. Πραγματικά, δεν ξέρω ποια εξήγηση υπάρχει για το ότι τόσοι λογοτέχνες είχαν σπουδάσει ιατρική. Η ουσία όμως είναι ότι χωρίς αυτούς τους γιατρούς, η λογοτεχνία θα ήταν πολύ φτωχότερη: Αντόν Τσέχοφ, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, Αντρέ Μπρετόν (υπηρέτησε ως γιατρός στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου συνέβησαν δυο καθοριστικά γεγονότα για την μετέπειτα πορεία του, η γνωριμία του με τον Ζακ Βασέ και η επαφή με το έργο του Φρόιντ), Λουί Φερντινάντ Σελίν, Μανόλης Αναγνωστάκης, Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος, Γιώργος Χειμωνάς και Ίρβινγκ Γιάλομ (ο Χειμωνάς κι ο Γιάλομ ήταν ψυχίατροι· ειδικά ο Γιάλομ -που παραμένει ψυχίατρος, μιας και είναι ακόμα εν ζωή- συμπλέκει στα έργα του τη λογοτεχνία με την ψυχανάλυση, αντλώντας το υλικό του από τις συνεδρίες με τους ασθενείς του).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου