Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

ΡΟΥΜΠΑΓΙΑΤ

     Ο Ομάρ μπεν Ιμπραήμ αλ Καγιάμ (δηλαδή ο Ομάρ ο γιος του Ιμπραήμ του σκηνοποιού) γεννήθηκε στη Ναϊσαπούρ της περσικής επαρχίας Χορασάν μεταξύ του 1040 και 1050. Πριν ακόμα γίνει 30 ετών, ήταν ήδη φημισμένος αστρονόμος (στο ημερολόγιό του συμπεριέλαβε τα δίσεκτα έτη 500 χρόνια πριν από το γρηγοριανό ημερολόγιο), μαθηματικός, φυσικός, γιατρός και φιλόσοφος. Πιθανότατα λόγω της μελέτης αυτού εδώ του κόσμου και των νόμων που τον διέπουν, η φιλοσοφία του μπορεί να χαρακτηριστεί επικούρεια, εφόσον εξυψώνει τις χαρές των αισθήσεων, οι οποίες τον ανακουφίζουν από τα βασανιστικά ερωτήματα που θέτει η διάνοια και τη θλίψη που προξενεί η διαπίστωση ότι θα μείνουν αναπάντητα. Ίσως αυτή η στάση του προς τη ζωή να ήταν που τον έκανε αντιπαθή στην πατρίδα του, ιδιαίτερα μεταξύ των Σούφι, αν και από πολλούς ο Καγιάμ θεωρείται και ο ίδιος Σούφι ποιητής. Ό,τι κι αν ισχύει, όποια κι αν ήταν η αιτία της αντιπάθειας προς το πρόσωπό του, γεγονός είναι ότι πολλά ποιήματά του χάθηκαν ή καταστράφηκαν. Ωστόσο, όσα διασώθηκαν ήταν αρκετά για να κάνουν τον Καγιάμ έναν από τους δημοφιλέστερους ποιητές όλων των εποχών.
     Η επαφή των Δυτικών αναγνωστών με το ποιητικό έργο του Ομάρ Καγιάμ έγινε κυρίως μέσω της μετάφρασης των ρουμπαγιάτ από τον Άγγλο Έντουαρντ Φιτζέραλντ στα μέσα του 19ου αιώνα. Τα ρουμπαγιάτ (τετράστιχα στα περσικά) "αποτελούνται από ανεξάρτητες στροφές που η καθεμιά τους συντίθεται από τέσσερις στίχους ίσης αλλά ποικίλης προσωδίας· κάποιες φορές όλοι ομοιοκαταληκτούν όμως συχνότερα ο τρίτος στίχος αναιρεί την ομοιοκαταληξία. Όπως συνηθίζεται με τέτοιου είδους στίχους της Ανατολής, τα ρουμπαγιάτ ακολουθούν το ένα το άλλο και όλα μαζί μια ρίμα αλφαβητική -παράξενη διαδοχή χαράς και πένθους". Παρακάτω, δύο τετράστιχα του Ομάρ Καγιάμ, από το βιβλίο "Ρουμπαγιάτ", σε μετάφραση Παύλου Γνευτού, από τις Εκδόσεις Ερατώ. Οι εικόνες που τα συνοδεύουν προέρχονται από μία εικονογραφημένη έκδοση δια χειρός Edmund Dulac.

Στου αφανισμού την έρημο για μια στιγμή σταθείτε.
Απ' της ζωής την Όαση λίγη δροσιά να πιείτε.
Χαράματα ετοιμάστηκε το Μέγα καραβάνι.
Και ξεκινάει για την Αυγή... του Τίποτε. Ω βιαστείτε!



Μια μέρα εκεί στην Αγορά την ώρα που νυχτώνει
Τον αγγειοπλάστη εκοίταζα που εζύμωνε τη σκόνη
Κι αυτή με πόνο τούλεγε και τον παρακαλούσε
"Σιγά, αδερφέ μου, σιγανά": να μη την επληγώνει.

1 σχόλιο:

  1. θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο..
    το δικό μου ρουμπαγιατ
    https://www.youtube.com/watch?v=u9WvVTFTf9w

    ΑπάντησηΔιαγραφή