Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2015

GRATEFUL DEAD (ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΟΖΟΜΠΟΛΗ)


   Όταν θέλεις να κατανοήσεις πλήρως την υφή και τις επιρροές ενός group πρέπει οπωσδήποτε να λάβεις υπόψη σου τον χώρο και τον χρόνο στον οποίο κινήθηκαν δημιουργικά οι μουσικοί του. Τα πολιτικά γεγονότα, οι κοινωνικές αλλαγές, τα οικονομικά δεδομένα, είναι πολύ συχνά σημεία έμπνευσης, ειδικότερα όταν μιλάμε για ένα αυθεντικό rock group. Οι Grateful Dead έζησαν το πιο δημιουργικό κομμάτι της ζωής τους στο "κέντρο του κόσμου" όσον αφορά στη γενιά της αγάπης, τόσο τοπικά όσο και χρονικά. Ήταν από τα πρωτοκλασάτα group του San Fransisco στο διάστημα 1965- 1970. Δημιούργησαν τον πυρήνα της δυτικής μουσικής σκηνής στην Αμερική μαζί με άλλα ιερά τέρατα της εποχής, όπως οι Jefferson Airplaine, Big Brother and the Holding Company (το πρώτο group της Janis Joplin), Country Joe and the Fish, Great Society, Moby Grape και Quicksilver Messenger Service, που, στο σύνολό τους, έδωσαν ουσιαστικά τον ορισμό της ψυχεδέλειας στη μουσική.
     Το San Fransisco (ή Frisco όπως το αποκαλούσαν χαϊδευτικά) είχε μεταβληθεί σε ένα τεράστιο κοινόβιο εκείνη την εποχή. Το κέντρο του θεωρούνταν η γωνία των οδών Haight και Ashbury και από τη σύντμηση των ονομάτων των δύο αυτών δρόμων όλη η περιοχή ονομαζόταν Hashbury. Οι Grateful Dead διατηρούσαν το δικό τους κοινόβιο στην οδό Ashbury 710. Η αρχική τους σύνθεση ήταν ο Jerry Garcia (κιθάρα και ενίοτε πιάνο), ο Bob Weir (κιθάρα), ο Bill Kreutzmann (ντραμς), ο Phil Lesh (μπάσο, πιάνο) και ο τραγουδιστής Ron McKerman, που έγινε γνωστότερος με το παρατσούκλι "PigPen". Αργότερα, το 1968, προστέθηκε στα κρουστά και ο Mickey Hart. Αν και η πρώτη επίσημη κυκλοφορία τους ήταν το 1967, η σύστασή τους χρονολογείται στις αρχές του 1965. Πριν κυκλοφορήσουν κάποιο δίσκο, ο πρώτος τους ανεπίσημος μάνατζερ ήταν ο Chet Helms, ένας πρώην φοιτητής Θεολογίας που ουσιαστικά ανακάλυψε και προώθησε την Janis Joplin στη μουσική σκηνή του Frisco.
     [...] Το πρώτο όνομά τους δεν ήταν Grateful Dead αλλά Warlocks. Για ένα διάστημα τους χρηματοδοτούσε ένας πρώην φοιτητής Μηχανολογίας, ο Owsley, ο οποίος παρασκεύαζε στο δικό του εργαστήρι LSD και το διέθετε στην περιοχή. Ο Augustus Owsley Stanley III, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, είχε δημιουργήσει για τους Warlocks ένα ηχητικό σύστημα πρωτόγνωρης έντασης και ποικιλίας, που έκανε τον ήχο της μπάντας ακόμα πιο ξεχωριστό. Το LSD, που πρωτοήρθε στο Berkeley και το Frisco από τον Timothy Leary, ήταν το πιο διαδεδομένο ναρκωτικό στη Δυτική Ακτή εκείνα τα χρόνια. Ειδικά ο Jerry Garcia είχε γίνει τόσο φανατικός χρήστης που τον αποκαλούσαν "Captain Trips". Παρ' όλα αυτά, ήταν ο μοναδικός από το γκρουπ που απουσίαζε από το κοινόβιό τους όταν η αστυνομία έκανε εισβολή το 1967 και βρήκε μικροποσότητες μαριχουάνας. Ήταν η χρονιά που τέτοιες εισβολές γίνονταν καθημερινά και συνέβαλαν κι αυτές στο να εκλείψει μέσα στη χρονιά το κίνημα του "Flower Power". Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι Grateful Dead για το συγκεκριμένο γεγονός στις 5-10-67 συμπίπτει χρονικά με το πάρτυ που έδωσαν την επόμενη μέρα οι Diggers (μια κοινωνική ομάδα που μάζευε ρούχα, τρόφιμα και χρήματα για τους φτωχούς, η οποία είχε την αόρατη αλλά αμέριστη συμπαράσταση της τοπικής μουσικής σκηνής) και ονομάστηκε "Death of Hippies". Οι "δηλώσεις μεταμέλειας" σαν κι αυτή που έκαναν οι Grateful Dead και όχι μόνο, συνέβαλαν στο να τελειώσει και τυπικά κάπου εκεί το "Καλοκαίρι της Αγάπης".
     Οι Grateful Dead δεν έμεινα στην ιστορία της ψυχεδέλειας μόνο για τη μουσική τους. Ήταν πολιτικά συνειδητοποιημένοι στο πνεύμα της εποχής τους και η συμβολή τους σε διάφορα κοινωνικά happenings ήταν διαρκής μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Ήταν στενοί φίλοι με τον συγγραφέα Richard Brautigan και με τον ιδρυτή των Diggers, τον Emmet Gogan. Έλαβαν μέρος στα περισσότερα μουσικά φεστιβάλ της εποχής, με αποκορύφωμα το "Human Be-In", με το οποίο γιόρτασε η Generation of Love στις 12-1-67 στην οδό Haight 1542 την απαγόρευση του LSD στην California, που έγινε στις 6-10-66. Ήταν από τους βασικούς μουσικούς που λάβαιναν μέρος στα "Trips Festivals" που διοργάνωνε ο Kean Kesey, ο συγγραφέας που όργωνε τη χώρα με το περίφημο "magic bus", διοργανώνοντας "acid tests". Αυτό πάντως δεν εμπόδισε τον Jerry Garcia ν' αποκτήσει μια κόρη με την τότε φίλη του Ken Kesey, την Mountain Girl.
     Μερικά δείγματα της κοινωνικής τους συνείδησης διαπιστώνουμε από δύο ακόμα γεγονότα. Το πρώτο, όταν προσπάθησαν να οργανώσουν ένα εντελώς δωρεάν αντί- Monterey φεστιβάλ το 1967, μόλις συνειδητοποίησαν ότι το original Monterey Pop Festival είχε γίνει αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης από τους μάνατζερ και τα τηλεοπτικά κανάλια. Το δεύτερο, όταν τα Χριστούγεννα του 1969 αρνήθηκαν να παίξουν στο φεστιβάλ του Altamont με τους Rolling Stones, όταν διαπιστώθηκε πως η κατάσταση του κόσμου είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο, με αποτέλεσμα η υποτιθέμενη γιορτή να καταλήξει σε ένα μακελειό με τέσσερις θανάτους, πολλούς τραυματισμούς και υπερβολικές δόσεις ναρκωτικών.
     Παραδόξως, ο μόνος από το συγκρότημα που δεν είχε σχέση με το LSD ήταν ο πρώτος που έφυγε τόσο από το γκρουπ όσο και από τη ζωή. Ο PigPen, ο τραγουδιστής με το εντυπωσιακό παρουσιαστικό, δεν κατάφερε να ελέγξει την εξάρτησή του από το αλκοόλ και το 1971 εγκατέλειψε την μπάντα, σηματοδοτώντας ουσιαστικά το τέλος των original Grateful Dead. Δύο χρόνια αργότερα, εγκατέλειψε και τη ματαιότητα αυτής της ζωής στο διαμέρισμά του στην California με όλα τα εσωτερικά του όργανα κατεστραμμένα στα 28 του χρόνια.
     Το πρώτο album των Grateful Dead κυκλοφόρησε το 1967 με τίτλο το όνομα του γκρουπ. Στη συνέχεια εκδόθηκε το "Anthem of the Sun" , το 1968, μετά το "Aoxomoxoa", το 1969, ενώ το γκρουπ έφτασε στο αποκορύφωμα της μουσικής του δημιουργίας την επόμενη χρονιά, όταν κυκλοφόρησαν τρία υπέροχα album: το "Live Dead", όπου αποτύπωσαν σε βινύλιο τις θρυλικές ζωντανές τους εμφανίσεις, και τα καταπληκτικά "Workingman' s Dead" και "American Beauty".
     Όπως και στα περισσότερα σύγχρονά τους συγκροτήματα, δεν μπορείς να κατατάξεις εύκολα τη μουσική των Grateful Dead σε ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής. Οι επιρροές τους ήταν σίγουρα από blues, folk και country, η αριστουργηματική μίξη των οποίων μας απέφερε ένα από τα καλύτερα ακούσματα της γενιάς των παιδιών των λουλουδιών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τόσες δεκαετίες αργότερα οι πρώτοι δίσκοι τους είναι εξίσου δημοφιλείς και έχουν τόσους οπαδούς ανά τον κόσμο, με πιο γνωστό σίγουρα τον Phil Jackson, τον πολυνίκη προπονητή του NBA, που δε διστάζει να παραδεχτεί πως ακόμα και τώρα βρίσκει την καλύτερη συντροφιά στη μουσική των Grateful Dead. Ευγνώμονες νεκροί, εμείς οι ζωντανοί (;) σας ευγνωμονούμε.

Υ.Γ.: Στο bibliokult έχω μεταφέρει άλλο ένα κείμενο του Νίκου για τον Tim Buckley, το οποίο, όπως κι αυτό εδώ, είχαν δημοσιευτεί παλιότερα σ' ένα φάνζιν. Και στα δύο κείμενα, κυρίως όμως στο κομμάτι για τους Grateful Dead, είναι φανερή η αγάπη για το συγκρότημα και γενικά για τη μουσική, που κάνουν όσους την αγαπούν ν' απομνημονεύουν ένα σωρό πληροφορίες, τις οποίες θέλουν να μοιραστούν με άλλους. Υποτίθεται ότι το ίδιο συμβαίνει και με τα κείμενα που γράφονται σε μπλογκ, νομίζω όμως, ίσως επειδή ανήκω σε άλλη γενιά, ότι το πάθος και η αφοσίωση που αποτυπώνονται στο φωτοτυπημένο χαρτί ενός χειροποίητου φάνζιν δεν μεταγγίζονται στην οθόνη. Μπορεί όμως να κάνω και λάθος...

2 σχόλια: