ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΪ ΑΡΣΕΝΕΒΙΤΣ

     Με το ντοκιμαντέρ αυτό (που ο τίτλος του θυμίζει το έργο του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν, "Μια Μέρα Στη Ζωή Του Ιβάν Ντενίσοβιτς"), ο Chris Marker αποτίει φόρο τιμής σε έναν κορυφαίο σκηνοθέτη και αγαπημένο του φίλο, τον Αντρέι Ταρκόφσκι. Αναμειγνύοντας πλάνα από τις ταινίες του και σκηνές από την προσωπική του ζωή, κατορθώνει να σκιαγραφήσει ένα άρτιο πορτρέτο του μεγαλύτερου μεταπολεμικού Ρώσου σκηνοθέτη και να δείξει την αντιστοιχία ανάμεσα στη ζωή και το έργο του, πράγμα που θα ήταν παρακινδυνευμένα υπεραπλουστευτικό, αν ο Marker δεν ήταν ο ίδιος μεγάλος σκηνοθέτης. Το φιλμ ξεκινά με την άφιξη του Αντρούσα, του γιου του Ταρκόφσκι, στο Παρίσι και την επανένωση της οικογένειας μετά από αρκετά χρόνια, επειδή οι σοβιετικές αρχές έδωσαν άδεια στον Αντρούσα να επισκεφθεί τους γονείς του, μόνο αφού έγίνε γνωστό ότι ο Ταρκόφσκι είχε καρκίνο του πνεύμονα στο τελευταίο στάδιο. Στη συνέχεια, βλέπουμε τον Ταρκόφσκι στα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας " η Θυσία", όπου με ακαταπόνητη ενεργητικότητα προσπαθεί να γυρίσει την τελευταία σκηνή του έργου.
     Καθώς το φιλμ προχωρά, ο Marker προσπαθεί να αναλύσει τα βασικά χαρακτηριστικά της κινηματογραφίας του Ταρκόφσκι, όπως την παρουσία των φυσικών στοιχείων (χώμα, νερό, φωτιά και αέρας), τη σχέση με τη ζωγραφική (ολόκληρος ο Αντρέι Ρουμπλιόφ είναι ένας στοχασμός πάνω στο νόημα της τέχνης), τη χρήση ευρυγώνιων λήψεων, που αγκαλιάζουν το τοπίο και θυμίζουν το βλέμμα του Παντοκράτορα στο θόλο των ορθόδοξων εκκλησιών, και την ιδιοσυγκρασία των ηρώων του, που - όπως ο ίδιος ο Ταρκόφσκι - δεν είναι επαναστάτες αλλά ξένοι σ' αυτόν τον κόσμο, με τον τρόπο που είναι ξένος ο "Ηλίθιος" του Ντοστογιέφσκι.
     Παράλληλα μ' αυτή την ανάλυση, γίνονται αναφορές σε περιστατικά της ζωής του Ταρκόφσκι: η συνομιλία του με το πνεύμα του Μπόρις Πάστερνακ, που του αποκάλυψε σε μια πνευματιστική συνεδρία ότι θα γυρίσει επτά ταινίες - όπως έγινε και στην πραγματικότητα - και η συνάντησή του με πράκτορες της KGB στο Παρίσι, που νόμιζε ότι είχαν έρθει για να τον σκοτώσουν. Ακόμα, βλέπουμε σπάνιες σκηνές από την όπερα "Boris Goudonov", που είχε σκηνοθετήσει για το Covent Garden στο Λονδίνο, καθώς και από την ταινία των φοιτητικών του χρόνων "The Killers", στην οποία εμφανίζεται και ο ίδιος. Στο τέλος του φιλμ, προβάλλονται σκηνές από την κηδεία του Ταρκόφσκι, σε μια ορθόδοξη εκκλησία του Παρισιού, όπου ο Ροστροπόβιτς τον αποχαιρετά παίζοντας μια σουίτα του Μπαχ. Το ντοκιμαντέρ τελειώνει με δύο πλάνα: το πρώτο πλάνο της πρώτης ταινίας του Ταρκόφσκι, "Τα Παιδικά Χρόνια Του Ιβάν", όπου ένα παιδί στέκεται δίπλα σε ένα δέντρο, και το τελευταίο πλάνο της τελευταίας ταινίας του, "Η Θυσία", όπου ένα παιδί είναι ξαπλωμένο κάτω από ένα ξερό δέντρο. Ολόκληρο το κινηματογραφικό έργο του Ταρκόφσκι περικλείεται ανάμεσα σε δυο παιδιά και δυο δέντρα.
     Όλα αυτά συνθέτουν μια προσωπογραφία λυρική και αυθεντική. Είναι ένα έργο ποιητικό, όπως ποιητικό ήταν και το έργο του ίδιου του Ταρκόφσκι, που καθρέφτιζε την ψυχή του, την ψυχή ενός ποιητή. Κι ακόμα, είναι μια τελευταία πράξη αγάπης και θαυμασμού προς έναν ακριβό συνάδελφο και φίλο.

Υ.Γ. : Το σημερινό post είναι αφιερωμένο στον aerapatera, φίλο και "συνάδελφο" blogger, καθώς και αναφανδόν ταρκοφσκικό.