Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Ο ΜΠΑΛΖΑΚ ΚΑΙ Ο ΚΑΦΕΣ

     Όπως έχετε καταλάβει, το θέμα του μπλογκ αυτές τις μέρες είναι ο καφές και η λογοτεχνία κι ένα τέτοιο θέμα δεν μπορεί να μην περιλαμβάνει την περίπτωση Μπαλζάκ: δε μιλάμε απλώς για ένα συγγραφέα που του άρεσε ο καφές, μιλάμε για ένα συγγραφέα που "πέθαινε" για τον καφέ, αφού τα περίπου πενήντα (ναι, πενήντα) φλυτζάνια καφέ που έπινε καθημερινά θεωρούνται από πολλούς υπεύθυνα για τον θάνατό του το 1850, στα πενήντα ένα του χρόνια. Καθώς η επίδραση του καφέ μειωνόταν όσο τον συνήθιζε ο οργανισμός του, ο Μπαλζάκ αύξανε την ποσότητα του καφέ και μείωνε την ποσότητα του νερού σε κάθε φλυτζάνι. Στο τέλος, κατάπινε ψιλοκομμένο καφέ με άδειο στομάχι, πράγμα που βέβαια, όπως παραδέχεται και ο ίδιος στο δοκίμιο "οι χαρές και οι πόνοι του καφέ", "είναι μια φρικτή και αρκετά βάρβαρη μέθοδος, που προτείνεται μόνο σε άνδρες εξαιρετικής ρώμης, άνδρες με πυκνά μαύρα μαλλιά και κηλίδες στο δέρμα", δηλαδή μόνο στον ίδιο. Για ποιο λόγο όμως να φτάσει κανείς σε τέτοια άκρα, όσο κι αν του αρέσει ο καφές, όσο κι αν τον βοηθά να δουλέψει;
     Μάλλον η απάντηση βρίσκεται στην προσωπικότητα, καθώς ο Μπαλζακ ήταν γενικά "πολύς" σε όλα. Ξόδευε πολλά, έτρωγε πολύ, δούλευε πολύ και βέβαια έπινε πολύ καφέ. Μέσα στα είκοσι χρόνια της συγγραφικής του δραστηριότητας, έγραψε πάνω από ογδόντα πέντε βιβλία, τα οποία διόρθωνε συνεχώς μέχρι τη στιγμή που έφταναν στο τυπογραφείο. Για να γράψει τόσα πολλά βιβλία, έπρεπε φυσικά να εργάζεται πάρα πολλές ώρες. Πραγματικά, εργαζόταν για δεκαέξι ώρες τη μέρα, ακολουθώντας μια παράξενη καθημερινή ρουτίνα: κοιμόταν κάθε μέρα στις έξι το απόγευμα, ξυπνούσε στη μία τη νύχτα, έγραφε ως τις οκτώ το πρωί, στις οκτώ ξανακοιμόταν για μιάμιση ώρα, ξανάπιανε το γράψιμο ως τις τέσσερεις και μετά έκανε ένα μπάνιο, ντυνόταν και έβγαινε για να δειπνήσει. Το δείπνο πάλι ήταν μια άλλη ιστορία. Ενδεικτικό της όρεξής του είναι το παρακάτω γεύμα που λέγεται ότι κατανάλωσε κάποτε: εκατό στρείδια, δώδεκα αρνίσιες κοτολέτες, ένα παπάκι με γογγύλια, δύο ψητές πέρδικες, δύο πιάτα "γλώσσα α λα νορμάντ", φρούτα κι όλα αυτά συνοδευμένα από μεγάλες ποσότητες από λικέρ, κρασί και -τι άλλο; - καφέ!
     Οι παροιμιώδεις σπατάλες του δεν περιορίζονταν στο φαγητό: ξόδευε ασταμάτητα για ρούχα, κοσμήματα, έπιπλα και προτομές του Ναπολέοντα, τον οποίο θαύμαζε απεριόριστα, με αποτέλεσμα να είναι πάντα χρεωμένος, παρ' όλο που κέρδιζε αρκετά από το γράψιμο. Ίσως μάλιστα να ήταν κι αυτός ένας λόγος που έγραφε τόσο πολύ, προκειμένου να ξεπληρώσει όσα χρωστούσε. Επειδή όμως δεν τα κατάφερνε ποτέ, έδινε συχνά ψεύτικα ονόματα ή άλλαζε τόπο κατοικιας, για να κρυφτεί από τους δανειστές του. Για μια τόσο πληθωρική προσωπικότητα, λοιπόν, είναι αναμενόμενο να μην υπάρχει μέτρο ούτε καν στην κατανάλωση του καφέ. Το καλό στην περίπτωση Μπαλζάκ ήταν ότι αυτή η προσωπικότητα συνοδευόταν από πληθωρικό ταλέντο, που λειτουργούσε σαν αντίβαρο κι έφερνε μια κάποια ισορροπία, ή τέλοσπάντων, έκανε όλα αυτά να αξίζουν τον κόπο.

Υ.Γ.: Οι πληροφορίες για το παραπάνω άρθρο προήλθαν κυρίως από εδώ, εδώ κι εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου