ΛΥΚΟΙ, ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ, ΜΗΝ ΚΛΑΙΤΕ

   
     Μια μέρα της άνοιξης του 1948, ο νεαρός φυσιοδίφης Φάρλεϋ Μόατ προσγειώνεται σε μια κωμόπολη στον αρκτικό κύκλο, με σκοπό να προχωρήσει ακόμα παραπέρα, στους αχανείς, χιονισμένους "Άγονους Τόπους" για να μελετήσει, κατόπιν εντολής της καναδικής κυβέρνησης, τους λύκους της περιοχής και να εξακριβώσει αν ευθύνονται για τον αφανισμό των τοπικών καριμπού (είδος ταράνδου). Σ' αυτή την αποστολή, ο Μόατ έχει ν' αντιμετωπίσει το ψύχος της τούνδρας, την έλλειψη στοιχειωδών ανέσεων, τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του καναδικού δημοσίου και κυρίως την εδραιωμένη αντιμετώπιση των λύκων ως αιμοδιψείς φονιάδες. Τίποτα απ' όλα αυτά δεν πτοεί τον ατρόμητο φυσιοδίφη, που ρίχνεται με αμείωτο ενθουσιασμό και παιδική περιέργεια σε τούτη την περιπέτεια, αποκομίζοντας εμπειρίες που σε μας μοιάζουν εξωπραγματικές, μεταξύ των οποίων είναι και οι εξής: μεθύσι με "λυκόζουμο", δηλαδή τοπική μπύρα αναμεμειγμένη με αντιπηκτικό μηχανών αυτοκινήτων· γνωριμία με τον σαμάνο της τοπικής φυλής Εσκιμώων, ο οποίος καταλάβαινε τη γλώσσα των λύκων· απόκτηση των συνηθειών των λύκων, όπως μαρκάρισμα της περιοχής, διατροφή με ποντίκια (μαζί με τα εντόσθια, για να είναι πιο θρεπτικά) και ύπνος διακοπτόμενος ανά δέκα λεπτά.
     Όλα αυτά, που περιγράφονται με τρομερό κέφι, είναι άκρως ενδιαφέροντα, δεν αρκούν όμως για να κάνουν το βιβλίο σπουδαίο· αυτό που πραγματικά δίνει στο έργο την αξία του είναι η κατάρριψη του βαθιά ριζωμένου μύθου για τον λύκο. Με κατάπληξη ίση μ' αυτή του συγγραφέα διαπιστώνουμε ότι ο λύκος δεν είναι ένα μοναχικό θηρίο που κατασπαράζει όποιο πλάσμα έχει την ατυχία να βρεθεί μπροστά του, αλλά ένα μονογαμικό ζώο που ζει σε αγέλη, φροντίζει με στοργή τα μικρά όλης της ομάδας, σκοτώνει μόνο όταν πεινάει κι όταν σκοτώνει καριμπού, στοχεύει στα πιο αδύναμα ή άρρωστα ζώα του κοπαδιού, που είναι άλλωστε τα μόνα που μπορεί να παγιδεύσει χωρίς να σπαταλήσει όλες του τις δυνάμεις. Και βέβαια, το βιβλίο, που εκδόθηκε πρώτη φορά το 1963, επιβεβαιώνει αυτό που εμείς σήμερα γνωρίζουμε ήδη: για τη δραματική μείωση του πληθυσμού κάποιων ειδών δεν ευθύνονται οι λύκοι ή άλλα σαρκοβόρα ζώα, παρά μόνο ο άνθρωπος.
     Τα πορίσματα της μονογραφίας του Μόατ δεν άρεσαν στην καναδική κυβέρνηση, που δε μπορούσε να δεχτεί ότι "ο λύκος δεν αποτελεί απειλή για την επιβίωση άλλων αγριμιών, ούτε θέτει σε κίνδυνο τον άνθρωπο και τα συμφέροντά του". Λίγα χρόνια αργότερα, τον χειμώνα του 1958- 1959, ο Καναδικός Οργανισμός Προστασίας Αγριμιών προσέλαβε αξιωματικούς για να μεταβούν στους "Άγονους Τόπους" και να ρίξουν φόλες με στρυχνίνη για να εξοντώσουν τους λύκους. Ωστόσο, το έργο του Μόατ απέκτησε πολλούς αναγνώστες και βοήθησε σημαντικά στο ν' αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο παραδοσιακά βλέπαμε τους λύκους, παρ' όλο που ο ίδιος, στην τελευταία συνάντησή με τα αγρίμια, άφησε τον φόβο της προαιώνιας προκατάληψης να τον κυριεύσει: "Κάπου πέρα από την ανατολή ούρλιαξε ένας λύκος, μακρόσυρτα, ερωτηματικά. Τη γνώρισα τη φωνή, γιατί την είχα ακούσει τόσο συχνά. Ήταν ο Τζορτζ που έψαχνε στην ερημιά τη μάνα με το κουτάβι. Μα για μένα ήταν μια φωνή που μου μιλούσε για έναν άλλο κόσμο, έναν κόσμο από τον οποίο είχαμε πια αποξενωθεί εμείς οι άνθρωποι, έναν κόσμο που κάποτε ανήκε και σε μας προτού αποφασίσουμε να τον απαρνηθούμε, έναν κόσμο που εγώ τον είχα σχεδόν ξαναβρεί, μόνο και μόνο για να τον χάσω πάλι, εξαιτίας της δικής μου δυσπιστίας".

Υ.Γ.1: Δε μπορώ να μην αναφερθώ στη μετάφραση της Γιολάντας Λεβίδη- Λούη, που αποπνέει την ίδια ζεστασιά και το ίδιο κέφι με το πρωτότυπο, γι' αυτό και είναι τόσο πετυχημένη.
Υ.Γ.2: Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1983 από τον Carroll Ballard.