Η ΖΕΪΝΤΙ ΣΜΙΘ, ΤΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΩΝ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΩΝ ΔΙΑΚΟΠΩΝ

     Συχνά μου ζητούν να συστήσω ως πρακτική τη συνήθεια του διαβάσματος. Είναι κάτι που μ’ αρέσει να κάνω, ωστόσο πάντα νιώθω λίγο απατεώνισσα. […] Για μένα, το να είμαι αναγνώστρια, το καλοκαίρι ή σε οποιαδήποτε εποχή, δεν είναι μια απλή επιλογή. Για την ακρίβεια, έκανα αυτή την επιλογή  – αν επρόκειτο πραγματικά για επιλογή - τόσο καιρό πριν, που έχει πάρει έναν αναπόδραστο χαρακτήρα στο μυαλό μου. Σκέφτομαι ότι αν ήμουν μια πολύ καλή κολυμβήτρια, θα ήμουν πολύ περήφανη γι’ αυτό, αλλά να νιώθω περηφάνια που είμαι αναγνώστρια, στη δική μου περίπτωση, είναι σαν να νιώθω περηφάνια που έχω πόδια. Δε νιώθω και τόσο περήφανη όταν, στο δρόμο για το σπίτι κάποιου φίλου, χώνω διάφορα βιβλία στην τσάντα μου για … για τι; Πραγματικά, δε μπορώ να κάνω μια σύντομη διαδρομή με το μετρό χωρίς κειμενική υποστήριξη; Είναι αυτό φυσιολογικό; Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που, όταν βλέπουν ένα ντοκιμαντέρ για τις φυλακές, σκέφτονται κρυφά, όπως έχω κάνει εγώ,  «Μακάρι να είχα όλον αυτό τον καιρό για διάβασμα»;

     Αυτό που περιγράφω είναι μια κατάσταση που θα μπορούσε να αποδοθεί με τον όρο «σύνδρομο του παθολογικού αναγνώστη».  Ο ρυθμός με τον οποίο αποκτώ και καταβροχθίζω βιβλία είναι, για να είμαι ειλικρινής, αδιανόητος. «Απλώς πάρε ένα Kindle» με συμβούλευαν όλοι πριν από μερικά χρόνια. Κι ωστόσο να’ μαι εδώ σήμερα, πακετάροντας για μια σύντομη πτήση από το Λονδίνο στο Μπέλφαστ, με το Kindle μου βέβαια κι ακόμα με τέσσερα ή πέντε βιβλία στριμωγμένα στη χειραποσκευή μου, μπας και. Μπας και τύχει να περάσουμε μέσα από μια ρωγμή στο χρόνο, στην οποία η μία ώρα της πτήσης θα διασταλεί ως την αιωνιότητα.    

     Ενώ δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να συστήσω έναν τέτοιο τρόπο ζωής, μπορώ να πω ότι, αν έχετε έναν παρόμοιο εθισμό, το καλοκαίρι είναι η εποχή σας: Η παραλία είναι ένα από τα λίγα μέρη  στα οποία οι παθολογικοί αναγνώστες μπορούν να περάσουν απαρατήρητοι. Φυσικά, το καλοκαίρι ζητά έναν συγκεκριμένο τύπο βιβλίου. Τον Αύγουστο, σε μια αιώρα, θεωρώ ότι η μια πρόταση πρέπει να κυλά απρόσκοπτα στην επόμενη και οι άνθρωποι για τους οποίους διαβάζω θα’ πρεπε να παλεύουν και να πεθαίνουν και να εξομολογούνται την αιώνια αγάπη τους ο ένας για τον άλλο.

     Ο Τολστόι είναι εξαιρετικός για διάβασμα στην αιώρα, ειδικά η « Άννα Καρένινα», το «Πόλεμος και Ειρήνη» και οποιοδήποτε διήγημά του. Η «Μαντάμ Μποβαρύ» του Φλομπέρ είναι, ομοίως, ο απόλυτος παράδεισος. Λίγο καιρό πριν είχα ξεχάσει ότι είχα δική μου ζωή, όταν διάβαζα για ζωές κατεστραμμένες από τον πόλεμο στη Μπιάφρα, στο βιβλίο του Τσιμαμάντα Νγκόζι Αντίτσιε «Το μισό ενός κίτρινου ήλιου». Η επική αδράνεια των καλοκαιρινών μας διακοπών είναι ίσως αυτό που τις κάνει κατάλληλες για το διάβασμα επικών έργων, ειδικά εκείνων που εκτυλίσσονται σε καιρούς πολέμου. Όταν το μόνο που κάνω είναι να παρακολουθώ ένα τετράχρονο να σκάβει μια μεγάλη λακκούβα στην άμμο, είναι ωραίο να ξέρω ότι κάπου αλλού ο ρωσικός στρατός προελαύνει. Κάποτε πήγα στις Μπαχάμες με τη μητέρα και τ’ αδέρφια μου, αλλά στην πραγματικότητα πήγα διακοπές με τον «Ντανιέλ Ντεροντά». Μια δεκαετία αργότερα, ακόμα θυμάμαι τις προτάσεις της Έλιοτ καλύτερα από τις χαρές τις παρέας. […]

     Τώρα βέβαια, όλο το διάβασμά μου, παθολογικό ή όχι, εξαρτάται από το χρόνο που μου αφήνουν τα δύο μου παιδιά. […] Γι’ αυτό το λόγο, μεταξύ πολλών άλλων, διαβάζω ιστορίες αληθινών εγκλημάτων, τις οποίες μπορείς να διαβάσεις ακόμα και την ώρα που σου μιλούν τα παιδιά σου. Και ο παππούς αυτού του είδους, το «Εν Ψυχρω» του Τρούμαν Καπότε, παραμένει ακόμα, για μένα, κορυφαίο.

     Το όνομά μου είναι Ζέιντι Σμιθ και είμαι μια 38χρονη παθολογική αναγνώστρια. Θα μπορούσα να πω, προς υπεράσπισή μου,  ότι δεν είμαι οπαδός της άποψης «ζεις μονάχα μια φορά». Ζω πολλές φορές. Υποθετικές, υπόγειες ζωές που εξελίσσονται κάτω από τη δική μου, σχετικά μονότονη ζωή και περιστασιακά έχουν τη δύναμη να τη διαπεράσουν ή ακόμα και να την εκτροχιάσουν. Το βρίσκω δύσκολο να ονομάσω το μοναδικό βιβλίο που ήταν τόσο διαολεμένα υπέροχο που μου άλλαξε τη ζωή. Η αλήθεια είναι ότι, όλα έχουν αλλάξει τη ζωή μου, κάθε ένα από αυτά – ακόμα κι αυτά που μισούσα. Τα βιβλία είναι η δική μου εκδοχή των εμπειριών. Από αυτά είμαι φτιαγμένη. Αλλά κάθε καλοκαίρι εύχομαι να πάρω ένα βιβλίο στην παραλία και να προσποιηθώ ότι είναι μόνο κάτι περιστασιακό, μια εποχική απόλαυση, η οποία θα παρέλθει με τον Σεπτέμβρη, καθώς θα γυρίζω, όπως κάθε άλλος πολίτης, στην πραγματική ζωή.

πηγή: www.oprah.com/oprahsbookclub

Η Ζέιντι Σμιθ είναι η συγγραφέας των μυθιστορημάτων  «Λευκό Χαμόγελο σε Μαύρο Φόντο», «Συλλέκτης Αυτογράφων», «Στην Ομορφιά που Χάνεται» (εκδόσεις Ψυχογιός) και «Στην Καρδιά της Πόλης» (εκδόσεις Μεταίχμιο), καθώς και της συλλογής δοκιμίων «Changing My Mind».