ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΠΟΙΗΣΗ

     Πάντα είχα μια αμηχανία στο διάβασμα της ποίησης: τι ακριβώς πρέπει να κάνω; Να διαβάσω ένα βιβλίο με ποιήματα από την αρχή ως το τέλος, όπως κάνω μ' ένα μυθιστόρημα; Ν' αρχίσω να το ξεφυλλίζω κι όταν κάποιο ποίημα μου τραβά το ενδιαφέρον, να το διαβάσω προσεκτικά; Να σημειώνω στα περιθώρια; Τελικά κάνω ένα σωρό διαφορετικά πράγματα, ανάλογα με το ποίημα - λες και το ίδιο το ποίημα, αντί για μένα, επιλέγει τις αντιδράσεις μου: άλλα τα διαβάζω δυνατά πολλές φορές (όπως αυτό), σε άλλα (σαν αυτό εδώ) υπογραμμίζω στίχους και ειναι και μερικά που σχεδόν με παραλύουν, σαν να με χτύπησαν στο κεφάλι με τις λέξεις τους, όπως αυτό. Είναι πολύ προσωπική υπόθεση το διάβασμα της ποίησης, όμως πάντα βοηθά μια δεύτερη γνώμη, όπως αυτή του Grant Snider παραπάνω ή το βιβλίο "How to read a poem" του ποιητή Edward Hirsch, του οποίου το πρώτο κεφάλαιο μπορείτε να διαβάσετε δωρεάν στο www.poetryfoundation.org - και σας συνιστώ να το κάνετε.

"Το λυρικό ποίημα επιδιώκει να υπνωτίσει τον χρόνο. Διασχίζει σύνορα και ξεγελά το παροδικό. Επιδιώκοντας ν' αψηφήσει τον θάνατο, έρχεται να σε ταράξει και να σε παρηγορήσει. [...] Ο ποιητής παρακινείται να δημιουργήσει ένα έργο που μπορεί να ξεπεράσει τον χρόνο και να υπερπηδήσει την απόσταση, που μπορεί να γεφυρώσει τον κόλπο -το χάσμα- ανάμεσα σε ανθρωπους που διαφορετικά θα ήταν άγνωστοι μεταξύ τους. Μπορεί να επιβιώσει από αλλαγές γλώσσας και αλλαγές στη γλώσσα, αλλαγές στις κοινωνικές νόρμες και στα έθιμα, από τις καταστροφές της Ιστορίας. [...] Πιστεύω ότι τέτοια συσσωρευμένη μαγεία μπορεί να εμπνεύσει στον αναγνώστη μια αντίστοιχη ικανότητα για δημιουργικό στοχασμό, για δημιουργική ανταπόκριση σε μια ζωντανή οντότητα. Ο αναγνώστης ολοκληρώνει το ποίημα, καθώς φέρνει σ' αυτό τις δικές του προηγούμενες εμπειρίες. Διαβάζεις ποίηση -εννοώ να διαβάζεις πραγματικά- όταν νιώθεις ότι έρχεσαι αντιμέτωπος μ' ένα ποίημα και αλλάζεις χάρη σ' αυτό, όταν νιώθεις τις σεισμικές δονήσεις του, τον ήχο από τα δικά σου έγκατα. "Δεν υπάρχει κανένα μέρος που να μη σε βλέπει", γράφει ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε στο συντριπτικό κλείσιμο του ποιήματός του ο αρχαϊκός κορμός του Απόλλωνα, "Πρέπει ν' αλλάξεις τη ζωή σου".